… ovanailonga inave lilongekida okufuta ohiila oyo ya ya fiyo N$3000 komwedi
Ovanailonga vaNamdeb ve li 27 vomovanailonga o42 ova kala nokunangala meetenda kOranjemund okudja Etivali loshivike sha dja ko.
Oshinima eshi oshe ya konima eshi kwa li va ya meenamanana nomuhona wavo shi na sha nomalukalwa.
Ongudu ei yovanailonga okwa li tete hai longele ehangano ledina Daberas opencast diamonds mine, olo li li eekilometa 80 koushilo wOranjemund, ashike pefimbo opo okwa li hava di momuhandjo.
Oilonga yomomina omo okwa li ye ya pexulilo odula ya dja ko muJuli.
Omunailonga ou a popya noThe Namibian, ke udafano kutya oukwatya waye wopaumwene itau hololwa, okwa ti, Namdeb okwa li e va tula momuhandjo, ashike okwe va pa eudafano loilonga li pe lokukalonga kokomina imwe oyo i li eekilometa nhatu kokule nOranjemund.
Moinakuwanifa yavo i pe, ovanailonga ova teelelwa va kale tava di mOranjemund.
“Okwa li have tu twa la nale nobesa okudja koDaras keshe efiku okudja ngaa muAguste odula ya dja ko. Otu udite ko kutya eemhango doilonga yetu oda lunduluka nokwa li ve tu lombwela okutya otava wapaleke eenduda dokudja modoolopa opo tu kale omo hatu di.
“Ashike nee, inatu lombwelwa sha nande tete. Okwa li ashike twa lombwelwa kutya natu fiye po omuhandjo meendelelo Omaandaxa,” Omunailonga osho a ti ngaho oshivike sha dja ko.
Omunailonga okwa ti ova hoolola okudja mepandaanda, shaashi ehangano otali va nane N$3000 meumbo leenduda mbali dokunangala noN$2000 meumbo londuda imwe yokunangala – oimaliwa oyo inava faneka okulongifa moshinima omo. Omunailonga okwa ti, vahapu vomuvo ove na nale omaumbo mOvenduka nomOkahandja, omo hamu di eefamili davo naako hava i ngee itava longo.
“Katu li ominge nokufuta ohiila, ohatu pula ashike ehangano li tu pe nande eemwedi hamano opo tu longekide oshimaliwa shetu. Oupyakadi pefimbo apa kashi shi ashike ohiila, nomeva yoo, olusheno noikulya.
“Komuhandjo okwa li hatu li kekulo. Omaumbo inaa ningwa nonawa meni notu na okwaawapaleka,” Omunailonga soho a ti ngaho.
Ovanailonga ovo hava nangala pondje ohava longo nomashina nomatalaka a kula, ovo eendjambi davo da dja ashike poN$15 000 fiyo N$20 000 komwedi. Ovanailonga ava inava kumwa nai koshinima eshi ove na omaumbo modoolopa, omanga vamwe va hangika nale hava hiila omanga inaku yandjwa etumwalaka olo.
The Namibian okwa mona kutya ovanhu vamwe ova shaina nale omaudafano ohiila.
Oshikumungu eshi okwa li sha etwa moshiwana kukamusela wongudu yoLandless People’s Movement, Gaume Stephanus.
Okwa ti ovanailonga otava kondjifwa opo va ye meefuleta omo.
“Namdeb oha mono oshimaliwa shi fike peemiliyona 20 okudja momalukalwa kOranjemund. Oshimaliwa eshi ohashi i peni? Olye ha mono ouwa woshimaliwa eshi? Oilonga yaNamdeb okufula okawe, kaishi shi okuhiilifa omaumbo,” Osho a ti ngaho.
Omukulunhuwiliki woNamdeb, Riaan Burger, Oshoondaxa okwa ti oshinima eshi osha ungaungwa nasho komuyandji woilonga novakalelipo vovanailonga. Okwa ti ovanailonga ovo va kwatelwa moshinima eshi okwa li va pewa eemhango dipe doilonga, odo aveshe ve di tambula ko.
Burger okwe va pula opo va ye momaumbo oo va pewa kehangano. “Namdeb ina hala okuninga oshimaliwa okudja meudafano eli. Ashike otashi ka kala shihe shi shiwa ngee ovanailonga ava ove liumbatelwa sha yooloka,” Osho a ti ngaho. Okwa ti ovanailonga inava kondjifwa opo va ye momaumbo ehangano notava dulu okuninga eenghendabala dimwe da wedwa po modoolopa. Odjo imwe yomehangano oya ti Namdeb okwa li ta dulu okuxulifa po oilonga yovanhu ava eshi kwa li oilonga ya pwa po, ashike okwa hoolola opo e va pe oinakuwanifa i lili.
Opo ku endelelifwe omalunduluko ehangano, ovanailonga okwa li va pewa oshimaliwa shi fike poN$18 000, odjo osho ya ti ngaho. Natango vali, ovanailonga ohava mono oshimaliwa shomaumbo shi fike poN$7 000 keshe komwedi.
Odjo oya ti ovailonga itava kondjifwa opo va dje meefuleta dehangano, ashike otava dulu okuninga eenghendabala davo dimwe di lili modoolopa.
Mayola wodoolopa yaRanjemund, Lookback Kasemba, okwa ti okwa kundafana naNamdeb opo ku potokononwe oshinima shi li ngaha.
“Oupyakadi oyou kutya ehangano inali kundafana novailonga. Ponhele yaasho, ove va fininikila ashike ohiila.
“Eshi otashi ningwa omanga ve shi kutya omalukalwa modoolopa okwa pumba molwoinima aishe ei tai ningwa modoolopa,” Osho a ti ngaho.
Omukulunhu woshitai shehangano lovanailonga vomeemina, Lizazi Munikonzo, ina nyamukula nande omapulo oo a tuninwa okupitila koWhatApp.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!
