Ovafuli voUraniuma inavalandula omilandu depangelo

Calle Schlettwein

Minista wounamapya nounaimuna, omeva nomatendululo omadu, Calle Schlettwein okwa ti ehangano laRussia ledina Uranium One Group, olo la hala okutameka okufula ouranium moStampriet Aquifer, inali landula osho epangelo la pula opo li pewe oufemba wokulongifa omeva.

Eshi Sclettwein okwe shi popya pefimbo kwa li ta nyamukula omapulo omunapaliamente wongudu yoUnited People’s Movement, Jan van Wyk mopaliamente.

Okwa ti omukandeefelo oo kwa li va pewa ou na omilandu odo tadi popile okwaamena omeva omedu, ashike okwa li wa ningululwa shaashi ehangano ola dopa okuliufa komilandu dimwe edi.

“Omilandu dokufula memanya lomeva laStampriet oda tulwa po opo di kelele emanya lokombada liha ye mumwe naalo lokoshi ledina Auob Aquifer nosho yo okukaleka po ashike omamanya oo omeva. “Emanya loAuob Aquifer oli na omeva awa, omanga laKarahari Aquifer li na omeva e na ongushu i li pedu meenhele dimwe di li moStampriet.

“Keshe omunhu ita landula omilandu odo da tulwa po ota eta opo emanya eli li pokati komamanya aa avali li teke po, osho tashi eta oshiponga komeva oo e li koshi yedu,” Schlettwein osho a ti ngaho.

Okwa ti eshi otashi dulu okweeta oshiponga komudingonoko notashi ka kala shi djuu okukelela.

“Opu na oinima ihapu ya nyika oshiponga tai dulu okweetwa kokufula ouraniuma shaashi otashi dulika shi ka kakeke omeva omedu moNamibia nombinga imwe yaSouth Africa naBotswana, osho tashi ka teya po eliko moshitopolwa ashishe,” Osho a ti ngaho.

OPROYEKA YA KALEKWA

Schlettwein okwa ti ehangano ola ninga mo eemboola dihapu moshitopolwa okudja ngaa momudo 2012.

Okwa ti omilandu dihapu dokufula inadi fimanekwa noda kala nokuhenukwa kehango olo tuu eli.

“Ouministili wange otau ka yandja diva omukanda wepangelo tau kelele oilonga yoikwanima oyo tai etele eedjo domeva oupyakadi moshitopolwa shaStampriet.,” Osho a ti ngaho.

Indjinia wehangano ledina Uranium One, Aldo Hengari, okwa ti eshi ouministili wounamapya nounaimuna waanya okuyandja omukandapitikilo wokufa osha eta opo oproyeka i kanghame.

Oproyeka oyo fiyo opapa oi na oshimaliwa shi fike peemiliyona N$900, oya tamanekwa nokovanawino womidingonoko nokovakwashiwana vamwe kutya otai ka etela omeva oo e li koshi yedu oshiponga. “Ngee otwa pewa omukanda womeva, ohatu ka yandja oilonga kovanhu ve fike po600 fiyo 800 nohatu ka tula eliko loshilongo pombada nopelesenda imwe fiyo eepelesenda mbali ngee otwa tameke oilonga,” Hengari osho a ti ngaho.

Okwa ti ehangano ola mona eetona douraniuma di li lwopo75 000 moshitopolwahoololo shaMaheke osho tashi dulu okuyandja oilonga oule weedula 25.

“Eepesenda 50 doilonga oda pwa nale, paife otwa teelela ashike omukandapitikilo womeva opo tu longe ko eepelesenda edi da shaala ko di li 50.

“Otwa yandja omukandeehelo opo tu tale ngee ohatu dulu okutameka oilonga youraniuma. Ngee otwa ningi omalolelo, ohatu dulu okumona kutya oshinima eshi ashishe otashi ka eta oupyakadi ngahelipi komudingonoko ndee hatu ningi nomakonaakono ngee otashi shiva tuu opo tu konge ouraniuma moshitopolwa omu.

“Ngee osho osha longo ohatu ka tameka noilonga ei momudo 2029,” Hengari osho a ti.

Oproyeka ei oya kala nokushekwa kehangano loStampriet uranium Mining Association (Sauma) shaashi vati otashi dulika i ka kakeke omeva oo eli koshi yedu moshitopolwa. Ashike nee, mayola welelo lodoolopa yaLeonardville, Petra Witbooi okwa pula epangelo opo li yandje oufemba ta ti oshinima eshi otashi ka yandja omauwa koshiwana shaye osho sha hepa notashi fi ondjala.

‘OIHAKANWA YOLUHEPO’

“Ovakwashiwana ova ti ova hala okukaninga omunyanyo pexulilo lomwedi ou kOvenduka opo va yandje omukanda tau pula epangelo opo li yandje epitikilo opo ovanhu va tameke oilonga yokufula ouraniuma moshitopolwahoololo.

“Fye oihakanwa yoluhepo nale, ovanhu kave na oilonga vo itava mono neefalama depangelo. Otwa itavela kutya oilonga ei yokufula ouraniuma otai ka eta omauwa koshiwana.

“Otu li koshi yoshitopolwa shaAminuis, ndee eshi oshi li oupyakadi wakula, shaashi inava hala tu yambule po Leonardville. “Onda itavela ehangano eli otali ka kakeka omeva etu, oinima aishe ei oya nyika oukwamuhoko nopolotika. Otwa hala epangelo li yandje omukanda womeva opo odoolopa yetu i yambuke po,” Witbooi osho a ti ngaho.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News