Geingob a hala openzela yaakulupe ya gwedhelwa

Omupresitente gwoshilongo Hage Geingob okwa popi kutya okwa thaaneka opo oshikwiila shaakulupe okuza kepangelo shi kale sha gwedhelwa omanga inaaza ko koshipundi muMaalitsa 2025.

Ndhoka okwe dhi popi omasiku ga zi ko pethimbo ta gandja oshipopiwa she koshigwana, shomumvo omupe, okuyelithila oshigwana kutya epangelo olya kala tali longo lya tula ombunda moshihwa okushilipaleka kutya onkalalathano yomahupilo moshigwana oya hwepopekwa nonande omukokomoko gwoshikako she ogwa kala gwa taalelwa komashongo ogendji ga pamba omahupilo.

Geingob okwa popi kutya pokati ko2016 no2019, oshilongo okwa li sha dhengwa koshikukuta oshidhigu inaashi monika mo nale mondjokonona nonkalo ndjoka okwa li ya thiminike epangelo li kutha moshigandhi oshimaliwa sha konda pooboliyona N$3 okugandja omakwatho goshikukuta.

Okwa gwedhapo kutya oshilongo okwa li wo sha dhengwa kombuto yocorona omimvo dha piti nepangelo okwa li lye eta po oonkambadhala dhokuyambidhidha aakwashigwana osho wo aanangeshefa pashimaliwa, nekwatho ndyoka okwa li lya pewa Aanamibia ya konda po500 000.

“Sho tatu kambadhala nokuhwepopeka onkalo ndjoka, epangelo okwa li lya gwedhele openzela yaakulupe nooN$600 mo2016 shoka she eta ya kale taya kwata ooN$1 400 komwedhi. Manga inaandi thiga po ombelewa yandje, ondi inikela oshikwiila shaakulupe otashi ka gwedhelwa ya kale haya kwata ooN$2 000 nenge nokuli ooN$3 000 komwedhi,” osho a popi ngaaka.

Okwa gwedha po wo kutya onkene epangelo tali tsikile nokugandja omakwatho kaakwashigwana mboka taya nana nondatu pankalathano miitopolwa ya yooloka.

“Ombaanga yIikulya, ndjoka ngashingeyi ya lundululilwa mokugandja ekwatho lyopashimaliwa, ohayi gandja omakwatho ngoka kiitopolwa ayihe moshilongo, okuyambidhidha mboka taya nana nondatu kombinga yiipalutha moondolopa,” osho a popi ngaaka.

Ashike nando ongaaka, yamwe oya gandja uusama koshipopiwa shomupresitente sho a popi kutya okwa hala openzela yaakulupe ya gwedhelwa, taya popi kutya edhiladhilo ndyoka otali ningilwa owina okudhenga aantu iihwa komeho molwashoka omumvo nguka okuna omahogololo.

Omundjandjukununi nomunawino gwiikwapolitika moshilongo, Rui Tyitende okwa popi kutya okuwete etumwalaka lyomupresintente lya ningwa nomalakano gokuhwahwameka opolitika ano opo a kwate ko oshigwana.

Okwa popi kutya aaniilonga yepangelo opo owala ya pewa oshimaliwa shawo shoka sha li konima, pethimbo yu uka mOkilisimesa, nomuApilili 2024 otaya ka gwedhelwa oondjambi dhawo, naashoka okwa popi kutya otashi ningwa nondunge yuukwapolitika okukwatako aantu.

Tyitende okwa pula wo kutya oshimaliwa shoka tashi ka gwedhela openzela yaakulupe otashi ka za peni ngele epangelo aluhe olya kala tali keme kombinga yoshimaliwa shoka kaashipo.

“Ngele elalakano lyawo okukala owala yu uvitha nawa aahogololi, nena shoka kashi li nawa notashi ka tsika omutengi omudhigu kepangelo tali ka landula ko,” osho a popi ngaaka.

Tyitende okwa gandja elondodho kutya egwedhelo enene lyopenzela yaakulupe otali vulu okwe eta uuwinayi momahupilo, molwashoka otashi ke eta epangelo li kale tali longitha oshimaliwa oshindji noonkondo omanga epangulo lyoshimaliwa tali shuna pevi.

Omunawino gulwe gwopapolitika Ndumba Kamwanyah naye ita tsu kumwe nedhiladhilo lyomupresitente, nokwa popi tati: “Nonande edhiladhilo ndyoka otashi vulika ewanawa, okugandja openzela yooN$2 000 nenge ooN$3 000 otashi kala owala sha fa ondjamba ya pewa etanga, okuyelekanitha kutya iinima onkene yi na ondilo.”

Kamwanyah okwa gwedhapo kutya epangelo olya pumbwa owala okutala membwalangandjo iikumungu mbyoka ya guma lela aakulupe mboka haya mono nale oshikwiila nomashongo ngoka ga pumbwa okuyapukilwa lela oongoka ga pamba oluhepo nomahupilo.