Ewi lomufiyekadi

Ame Omunamibia e udite ounwa neenghono nena. Ondi udite ounwa shaashi omumati ou kwa li a dalelwa koshi yomuti kohambo kOshivanda okwa tambulwako nokuholike koshiwana ounyuni aushe. Ashike okwe shi lihongela, shaashi Hage okwa li ehole ovanhu yee naye okwa li e holike. Okulila kwovanhu eshi a xulifa oko ashike taku ulike kutya okwa li e holike. Eshi twa waiminwa kovanenenhu va dja kondje yoshilongo, mwa kwatelwa ovapelesidente vahapu, aveshe ovo kwa li ha ti ookaume kaye, otashi ulike kutya okwa li ta dulu okuninga omakwatafano mawa.

Hage okwa li ha dulu okukwatafana novanhu noupu, novanhu moikondo ihapu yoilonga okwa li hava dulu okukwatafana naye noupu.

Ohandi dimbulukwa ndi li monduda yokuteelela ndee pelesidente mu kulu waNigeria [Muhammadu] Buhari, oo kwa li haku tiwa omunhu mupu nokulonga naye okwa li a fikama oye awike a mwena ta ningi oinima yaye. Hage okwa ya ko kuye ndee meni ashike lominute mbali onda uda tava yolo nale. Onda keyuka okwa li ndishi oHage, shaashi okwa li omunyakukwi, ashike mboli oindjola okwa li tai di kupelesidente Buhari yee Hage okwa li e lipyakidila te limemesha.

Mokulila Hage Ovanamibia okwa li ve ya kumwe ngaashi naana a kala a hala, okwa kala a hala Namibia li kale li na oukumwe, Namibia a fimaneka eemhango, yee ota nanene ombinga imwe.

Hage okwa li e litula mo mokutunga Namibia ina patela nande omunhu kondje nokuna oukumwe. Okwa li a hala omifyuululwakalo dOvanamibia di ye mumwe, yee okwa li a hala Namibia li kale lihena oukwamuhoko ngaashi oo a tekulwa muwo. Okwa li a hala elongelokumwe mofamili yaye: Fye naye naMangaliso, Helmut, Nangi, Oshoveli, Dangos, Nino, Junior naKayla nounona vamwe ovo a tala ko kutya ovaye ashike. Ohole nelongelo kumwe oyo mu wete mofamili yetu omolwelelo laye olo ha longifa nomeumbo. Ovanhu vahapu ovalombwela nge kutya, ove udite va kana, ova nyika oufiye, kave na vali xe. Vamwe ova fa ve wete va kanifa omuti womukwa oo kwa li we va amena opo vaha fye omutenya: Omwaameni wavo nOmukumaidi wavo.

Ondi udite ngaashi vakwetu. Ondi wete nda fa ndi he na vali omhidi.

Ondi udite kutya ngee Hage okwa fya, ame ohandi ningi po shike apa? Ashike enyamukulo oli li medina laHage.

Hage otashi ti “umwe oo a fika”. Gottfried, ngaashi naana ovapopi voshiGerman veshi shi, otashi ti “kaume waKalunga”. Pelesidente Pohamba napelesidente Tshisekedi, okwa li ve hole okumwiifana Gottfrried. Yee okwa li e hole okutulombwela kutya “Gei” osho shi li muGeingob otashi ti oshinima sha kula, nonghee ha munhu a kendaba okumuninipika. Kaume waKalunga okwe uwile kombada yedu momafiku 03 Auguste 1941. Okwa longa oilonga ya kula ngaashi ofani yaye tai ti, ashike eshi efimbo la pwa ko okwa shuna.

Ngaashi naana yee a ninga, oshi li momake etu opo tu konge osho twa hala okuninga, ndele hatu shi ningi omanga omafiku etu inaa pwa ko. Hage okwa li a fika pefimbo laKalunga ndele ta shuna pefimbo laKalunga.

Ehalo laKalunga halo letu. Hage okwa li e na omukumo neenghono. Okwa li alushe omuleli. Ohandi dimbulukwa eshi a wainina oTwitter momudo2014, ovanyasha otave shi dimbulukwa nawa, ovanyasha okwa li tava pula e va shikule ashike enyamukulo laye okwa ti, ‘ame omuleli, kandi shi omulanduli’. Okwa li ta ningi omashendjo, ashike ngee ta popi owa pumbwa okupwilikina nawa shaashi luhapu oha ningi omashendjo a ninge oshili shipu kashona okuya momatwi oye, fimbo limwe oshinima osho ashike a hala okukulombwela ashike ota popi ta ningi omashendjo.

Hage okwa li omuleli lela, kakwa li omulanduli. Okwa kala ha landula oinima yaye mwene, yee okwa longifa oimaliwa yopolotika moinina oyo eshi kwa li kutya oi na omauwa ahapu. Onda kala alushe ndi hole eshi ha dulu okuudako omaupyakadi akula diva ndele t ungaunga nao.

Manga vamwe tava eta omaupyakadi ponhele yokweeta omavatelo, Hage yee okwa li alushe ha eta omavatelo ponhele yomaupyakadi. Hage ka li ashike omuleli ashike natango okwa li ha dulu okumona omauwa momalelo avakwao.

Ovanhu vahapu otave kulombwele apa vali naashi kwa li tava ningi eshi va uda kutya Hage ke ko vali. Ohandi ku lombwele apa nda li: Okwa li ndi li puye, nda uda nai neenghono komuti kutya omunhu oo e yadi ohole, okwa fuda mo omufudo waye waxuuninwa.

Efyo otali ku longo eendunge. Omushiti wetu ihe tu ifana ngeenge shi li nawa kwaavo ve li popepi nafye. Ohatu i ngeenge Kalunga a hala. Okwa kala taku lokwa nghee Hage a file.

Efyo laHage otali tu lombwele atusheni kutya otwa pumbwa okulilongekida.

Kakwali nde lilongekida okukanifa Hage, ashike eshi nda mona oshiwana tashi lili onda mona kutya kapu na ou kwa li e lilongekidila efyo laHage.

Onda hala okupandula ovayakuli vopaunamiti ovo va kala tave tu kwafele pefimbo eli li djuu. Ovakala nokulonga puhe na efudepo.

Olupandu natango ola yuka vali kovafimanekwa ovo ve uya, novalilifya amushe.

*Ewi lomufiyekadi laxupipalekwa