Uuhaku wa pewa ooshako dhUusila womahungu

Uuhaku wa pewa ooshako dhUusila womahungu

NGASHI sha shangelwe nale mOshifo shika kutya Ehangano lyAanafaalama ya Mangetti, otali ka gandja ooshako dhuusila womahangu 200 kUuministeli wUuhaku mOnooli, osho lya ningi mEtitano lya zi ko.

Ooshako odha pewa Oministeli yUuhaku Richard Kamwi, sha ningilwa pOshipangelo sha Shakati. Omunashipundi gwEhangano lyAanafaalama kOmangetti, omusamane Ismael Shailemo, ngoka a li a ende pamwe niilyowiliki yilwe yomEhangano lyawo ndika ngashi omusamane Moses Awala, tate Martin Haikali nosho tuu, oye a gandja omagano ngaka ku Ministeli Kamwi ngoka a li a ende pamwe nOministeli yOpevi yEgameno lyOshilongo nAantu yamo omusamane Gabes Shihepo, ngoka wo a li Omunashipundi gwEhangano lyAanafaalama ya Mangetti noshowo Omupresidende gwoNNFU manga inaka ninga Oshilyo shOkabinete.Pegandjo lyomagano ngaka opwa li wo Gavena yOshitopolwa sha Shana Klemens Kashuupulwa ngoka a pandula noonkondo Ehangano lyAanafaalama ya Mangetti.Omuwiliki gwUuhaku moNooli Omundohotola Naftali Hamata noshowo Omuwiliki gwUuhaku mOshitopolwa sha Shikoto meme Maria Kavezembi nAanambelewa yalwe mUuhaku mIitopolwa mbika yomoNooli.Pethimbo nee ta gandja omagano ngaka, Omunashipundi Ismael Shailmo okwa ti kutya Ehangano lyawo lyAanafaalama ya Mangetti olye shi dhilaadhila mo nawa nokuninga etokolo li gandje iikulya kUuministeli wUuhaku, ano ooshako dhuusila womahangu dhi li omathele gaali opo aavu mboka ye li mIipangelo, unene tuu oothigwa naamboka taya lumbu nomukithi gwo HIV/AIDS ya mone iikulya mbyoka yi na Oovitamine, ano iitungithilutu.Omusamane Shailemo ta tsu omuthindo mpoka nokwiindila ku Minista Kamwi kutya a gandje ngeno omayele goopala kIipangelo ye, yi kale hayi gandja ootendera dhokugandja iikulya kAalandithi yOmausila gomahangu mOshitopolwa.Ta ti hakIipangelo ashike, ihe ngeno Epangelo li tule po omulandu ngoka kutya mIikondo yEpangelo, ngashi mIipangelo, mOosikola, mOondholongo, nosho tuu mu kale hamu liwa iithima yomahangu, molwashoka oge na iitungithi.Ta ti otashi gandja wo omukumo kaalimimapya nokaanafaalama ayehe, ya longe nuudhiginini noyi imonene oshimaliwa.Minista Kamwi okwa ti, edhilaadhilo lyokugandja iikulya yomahangu mIikondo yEpangelo nosho wo mu yilwe, oshinima shi li momadhilaadhilo nale gOkabinete notashi yi miilonga nziya.Minista Kamwi ta pandula Ehangano lyAanafaalama ya Mangetti sho lya gandja omagano ge thike mpoka kUuhaku.Ta ti kutya Ooshako dhuusila mboka womahangu, otadhi ka topolelwa kIipangelo ngashi Opuwo, Okahao, Oshakati, Engela nOnandjokwe.Minista Kamwi ta ti egandjo lyuusila mbuka womahangu olye ya pethimbo ewanawa mpoka Iipangelo oyindji ya mona omiti dhokulepeka onkalamwenyo yaamboka taya lumbu nombuto yo HIV/AIDS, molwashoka omuntu ngele owa nu omiti ndhoka oho pumbwa okulya nawa nokulya wo iikulya mbyoka yi na iitungithi ngashi naanaa lyiikulya mbyoka yomahangu.Minista Kamwi ta ti kutya ngashiingeyi oye na nale aantu mboka ye li kohi yepango ndika ye li pomayovi omulongonalimwe (11,000) noya pumbwa nee okulya iikulya ngashi mbyoka yomahangu.Minista Kamwi ta eta wo puuyelele kutya pamayalulo goshigwana gomomumvo 2001 okwa monika kutya moNamibia omu na oothigwa dhi li 156,165 nopamayalulo ishewe gamwe ga ningwa kUunimisteli wOomeme nuunona momumvo gwa zi ko, okwa monika kutya okuya ngaa momumvo 2021 moNamibia otamu ka kala oothigwa dhi li 251,054, moka Ooperesenda 75% dhomudho tadhi ka kala oothigwa omolu omukithi omudhipagi gwo HIV/AIDS.Onkee ano, Minista Kamwi ta ti, oshigwana osha pumbwa okwiilongekidha nawa, unene tuu meetopo lyiikulya kusho shene, ngashi mbika yomahangu.Omunashipundi gwEhangano lyAanafaalama kOmangetti, omusamane Ismael Shailemo, ngoka a li a ende pamwe niilyowiliki yilwe yomEhangano lyawo ndika ngashi omusamane Moses Awala, tate Martin Haikali nosho tuu, oye a gandja omagano ngaka ku Ministeli Kamwi ngoka a li a ende pamwe nOministeli yOpevi yEgameno lyOshilongo nAantu yamo omusamane Gabes Shihepo, ngoka wo a li Omunashipundi gwEhangano lyAanafaalama ya Mangetti noshowo Omupresidende gwoNNFU manga inaka ninga Oshilyo shOkabinete.Pegandjo lyomagano ngaka opwa li wo Gavena yOshitopolwa sha Shana Klemens Kashuupulwa ngoka a pandula noonkondo Ehangano lyAanafaalama ya Mangetti.Omuwiliki gwUuhaku moNooli Omundohotola Naftali Hamata noshowo Omuwiliki gwUuhaku mOshitopolwa sha Shikoto meme Maria Kavezembi nAanambelewa yalwe mUuhaku mIitopolwa mbika yomoNooli.Pethimbo nee ta gandja omagano ngaka, Omunashipundi Ismael Shailmo okwa ti kutya Ehangano lyawo lyAanafaalama ya Mangetti olye shi dhilaadhila mo nawa nokuninga etokolo li gandje iikulya kUuministeli wUuhaku, ano ooshako dhuusila womahangu dhi li omathele gaali opo aavu mboka ye li mIipangelo, unene tuu oothigwa naamboka taya lumbu nomukithi gwo HIV/AIDS ya mone iikulya mbyoka yi na Oovitamine, ano iitungithilutu.Omusamane Shailemo ta tsu omuthindo mpoka nokwiindila ku Minista Kamwi kutya a gandje ngeno omayele goopala kIipangelo ye, yi kale hayi gandja ootendera dhokugandja iikulya kAalandithi yOmausila gomahangu mOshitopolwa.Ta ti hakIipangelo ashike, ihe ngeno Epangelo li tule po omulandu ngoka kutya mIikondo yEpangelo, ngashi mIipangelo, mOosikola, mOondholongo, nosho tuu mu kale hamu liwa iithima yomahangu, molwashoka oge na iitungithi.Ta ti otashi gandja wo omukumo kaalimimapya nokaanafaalama ayehe, ya longe nuudhiginini noyi imonene oshimaliwa.Minista Kamwi okwa ti, edhilaadhilo lyokugandja iikulya yomahangu mIikondo yEpangelo nosho wo mu yilwe, oshinima shi li momadhilaadhilo nale gOkabinete notashi yi miilonga nziya.Minista Kamwi ta pandula Ehangano lyAanafaalama ya Mangetti sho lya gandja omagano ge thike mpoka kUuhaku.Ta ti kutya Ooshako dhuusila mboka womahangu, otadhi ka topolelwa kIipangelo ngashi Opuwo, Okahao, Oshakati, Engela nOnandjokwe.Minista Kamwi ta ti egandjo lyuusila mbuka womahangu olye ya pethimbo ewanawa mpoka Iipangelo oyindji ya mona omiti dhokulepeka onkalamwenyo yaamboka taya lumbu nombuto yo HIV/AIDS, molwashoka omuntu ngele owa nu omiti ndhoka oho pumbwa okulya nawa nokulya wo iikulya mbyoka yi na iitungithi ngashi naanaa lyiikulya mbyoka yomahangu.Minista Kamwi ta ti kutya ngashiingeyi oye na nale aantu mboka ye li kohi yepango ndika ye li pomayovi omulongonalimwe (11,000) noya pumbwa nee okulya iikulya ngashi mbyoka yomahangu.Minista Kamwi ta eta wo puuyelele kutya pamayalulo goshigwana gomomumvo 2001 okwa monika kutya moNamibia omu na oothigwa dhi li 156,165 nopamayalulo ishewe gamwe ga ningwa kUunimisteli wOomeme nuunona momumvo gwa zi ko, okwa monika kutya okuya ngaa momumvo 2021 moNamibia otamu ka kala oothigwa dhi li 251,054, moka Ooperesenda 75% dhomudho tadhi ka kala oothigwa omolu omukithi omudhipagi gwo HIV/AIDS.Onkee ano, Minista Kamwi ta ti, oshigwana osha pumbwa okwiilongekidha nawa, unene tuu meetopo lyiikulya kusho shene, ngashi mbika yomahangu.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News