Otu li muumbanda: Aaniilonga pOngombo

Otu li muumbanda: Aaniilonga pOngombo

EHANGANO lyaaniilonga lyedhina Namibia Farmworkers Union (Nafwu) olya londodha Epangelo mEtine lya zi ko kutya inali tidha nenge tuye li ekelehi aaniilonga mboka ya kala haya longo mOfaalama ya Ongombo West.

Ofaalama ndjika oyi li konyala ookilometa omilongo ndatu (30 km) pondje ya Venduka. Ongombo West oyi li yimwe yomoofaalama dhi li 18 ndhoka Epangelo lya pulanda okulanda po muule woomwedhi tadhi landula.Nafwu oku na uuyelele kutya aniwa Epangelo olya gandja elombwelo kumwene gwofaalama ndjika kutya na kale a tidha aaniilonga ye li 18 naakwanezimo lyawo kumwe ye li 70.Aniwa shika oshi na nee okukala sha ningwa sho ta ku ka thikwa pehulilo lya Novemba omanga inaya gandja ofaalama ndjika pambelewa kEpangelo.Mwene gwofaalama ndjika Hilde Renate Wiese, okwa gandja ofaalama ndjika kEpangelo kondando yoondola oomiliyuna ndatu oshinkwanu heyali nando nee petameko okwa li a hala okufutwa oomiliyuna omugoyi.Wiese ta popi kutya okwa lombwelwa pakana ku Amushanga omukuluntu mUuministeli wEvi, Frans Tsheehama kutya na kale a tidha aaniilonga omanga Novemba ina thika moka omo tamu ka gandjwa ofaalama ndjika pambelewa kEpangelo.Okwa popi kutya okwa tegelela owala oshimaliwa shi kale sha futwa koakaunta ye nokonima ota ka gandja elombwelo kaaniilonga kutya otaya ka thigapo iilonga nokuyapa oofuto dhawo.Uuministeli wEvi owa ekelehi kokule omapopyo ngoka tau popi kutya owa kumwa mokuuva omapopyo ngoka kutya Epangelo olya hala okutidha aaniilonga.”Kapu na omatilitho ge shiwike kEpangelo ngoka tashi vulika ga ningilwa aaniilonga kUuministeli,” omushangwa ngoka gwa shangwa ku Tsheehama tagu popi ngaaka.”Pethimbo lyomalongekidho gokumona oofaalama ndhoka osha kala elalakano lyUuministeli okukandilapo omikundu dholudhi nduka.Kapu na oshiholelwa shaaniilonga ya thigwa pomutenya komulandu gwetulululo lyaantu tashi vulu okuulikwa Amushanga gwa Nafwu Alfred Angula ngoka taka higapo oshipundi shika okwa gana kutya Nafwu ota ka unganeka aaniilonga yalwe mokukondjitha ethidho lyaaniilonga moofaalama.”Otatu ka kwashilipaleka kutya aaniilonga mboka inaya tidhwa,” ta popi ngaaka.”Otatu popi kombinga yaaniilonga mboka ya valelwa moofaalama moka, mboka yaa na mpoka taya vulu okuya.Aantu mboka oya li ye na okukala pombanda yomusholondondo gwEpangelo gwaantu mboka ye na okutulululwa moofaalama moka,” Angula ta lombwele ngaaka iikundaneki mOvenduka oshiwike sha zi ko.Okwa popi nomuthindo kutya opu na uuyelele kutya aaniilonga mofaalama ya Ongombo West itaya ka mona ompito okutulululwa mofaalama moka.”Otatu popi kutya kapu na omuniilonga ta ka thigapo ofaalama ndjoka.Etheni Epangelo li ya tidhe.Kapu na ngoka ta thigapo ofaalama ndjoka,” Angula ta popi ngaaka a hwama noonkondo.Okwa gwedhapo ishewe ngeyi kutya okutidha aaniilonga moofaalama otaku indjipaleke omwaalu gwaantu mboka ya pumbwa okutulululwa moshilongo molwashoka kaye na mpoka taya vulu okuya.Ongombo West oya li ishewe moontamanana ndhoka dha ka hulila mOmpangu yAaniilonga.Oontamanana ndhika odha li pokati kaaniilonga yahamano nomonamanti gwa Renate, Andreas Wiese.Aaniilonga oya tindi aniwa okushuna miilonga na Wiese okwe ya thidha.konima yomwedhi gumwe oya tidhwa palombwelo lyOmpangu nokututilwa pomunkulo gwondjila.Omupresidende omukulu Sam Nujoma okwa li geyithwa koshinima shika nokw ali nokuli e shi popi mEsiku lyAaniilonga, ano mu lyotango lya Mei.Okwa li a popi ta ti: “Aatiligane yamwe otaya ihumbata nayi ngele tashi ya petidho lyaaniilonga, ya fa owala ya za nevi ku Holland nenge ku Ndowishi.””Oonkatu otadhi ka katukwa notatu keya kutha mo mevi muka.otu na oonkondo okuninga ngaaka,” Nujoma osho a li a popi ngaaka.Ofamili ya Wiese oya li ya fa yatilithwa komapopyo gomukuluntu.Oya zimine mbala okulanditha po ofaalama ndjika konima owala sho Epangelo olye ya pula ya ninge ngaaka, ihe oya nana nondatu okufutwa oshimaliwa shoka ya li ya hala.Omwedhi gwa zi ko, Ominista yEvi Jerry Ekandjo okwa popi kutya Ongombo West otayi ka kuthwa ko nEpangelo olya hala okutula aantu mofaalama ndjika ya tameke okulonga oongala ndhoka tadhi ka landithwa momaalaka ga Europe.Ongombo West ohayi gandja oongala dhi li 150 000 tumu pondje yoshilongo, noya li ya hala nokuli okugwedhela omwaalu ngoka okuya sigo opoongala 750 000 komumvo.Shika osha li shi na okuningwa omanga omakuyunguto ngoka ga ka hulila mOmpangu inaga tameke ngoka ga eta aaniilonga mboka ga shunithwe nokuli miilonga.Kuyele meme Hilde Wiese okwa li a popi kutya okwa thiminikwa kUministeli opo a kale a futa oondola/N$6 000 dhokutululula edhina nando nee pamulandu ngoka guli po nakulanda oye e na okufuta oshimaliwa shoka.Aaniilonga yamwe mboka ya yakeleko ehangano lyaaniilonga moshinima shika oya popi kutya kaye na mpoka taya vulu okuya notaya indile kEpangelo opo li ya monene ehala mpoka taya vulu okukala.Angula okwa hokolola kutya aaniilonga mboka oye na owino wokulonga oongala noya pumbwa owala omuntu ngoka e na uunongo nowino wopamaalaka opo e ya kwathele.Okuza sho Namibia lya manguluka Epangelo olya landa oofaalama dhi li 145 dhoohektera dhi li 932 864 koshimaliwa shoomiliyuna ethele nomilongo ndatu oshinkwanu heyali (N$130,7 million)Ongombo West oyi li yimwe yomoofaalama dhi li 18 ndhoka Epangelo lya pulanda okulanda po muule woomwedhi tadhi landula.Nafwu oku na uuyelele kutya aniwa Epangelo olya gandja elombwelo kumwene gwofaalama ndjika kutya na kale a tidha aaniilonga ye li 18 naakwanezimo lyawo kumwe ye li 70.Aniwa shika oshi na nee okukala sha ningwa sho ta ku ka thikwa pehulilo lya Novemba omanga inaya gandja ofaalama ndjika pambelewa kEpangelo.Mwene gwofaalama ndjika Hilde Renate Wiese, okwa gandja ofaalama ndjika kEpangelo kondando yoondola oomiliyuna ndatu oshinkwanu heyali nando nee petameko okwa li a hala okufutwa oomiliyuna omugoyi.Wiese ta popi kutya okwa lombwelwa pakana ku Amushanga omukuluntu mUuministeli wEvi, Frans Tsheehama kutya na kale a tidha aaniilonga omanga Novemba ina thika moka omo tamu ka gandjwa ofaalama ndjika pambelewa kEpangelo.Okwa popi kutya okwa tegelela owala oshimaliwa shi kale sha futwa koakaunta ye nokonima ota ka gandja elombwelo kaaniilonga kutya otaya ka thigapo iilonga nokuyapa oofuto dhawo.Uuministeli wEvi owa ekelehi kokule omapopyo ngoka tau popi kutya owa kumwa mokuuva omapopyo ngoka kutya Epangelo olya hala okutidha aaniilonga.”Kapu na omatilitho ge shiwike kEpangelo ngoka tashi vulika ga ningilwa aaniilonga kUuministeli,” omushangwa ngoka gwa shangwa ku Tsheehama tagu popi ngaaka.”Pethimbo lyomalongekidho gokumona oofaalama ndhoka osha kala elalakano lyUuministeli okukandilapo omikundu dholudhi nduka.Kapu na oshiholelwa shaaniilonga ya thigwa pomutenya komulandu gwetulululo lyaantu tashi vulu okuulikwa Amushanga gwa Nafwu Alfred Angula ngoka taka higapo oshipundi shika okwa gana kutya Nafwu ota ka unganeka aaniilonga yalwe mokukondjitha ethidho lyaaniilonga moofaalama.”Otatu ka kwashilipaleka kutya aaniilonga mboka inaya tidhwa,” ta popi ngaaka.”Otatu popi kombinga yaaniilonga mboka ya valelwa moofaalama moka, mboka yaa na mpoka taya vulu okuya.Aantu mboka oya li ye na okukala pombanda yomusholondondo gwEpangelo gwaantu mboka ye na okutulululwa moofaalama moka,” Angula ta lombwele ngaaka iikundaneki mOvenduka oshiwike sha zi ko.Okwa popi nomuthindo kutya opu na uuyelele kutya aaniilonga mofaalama ya Ongombo West itaya ka mona ompito okutulululwa mofaalama moka.”Otatu popi kutya kapu na omuniilonga ta ka thigapo ofaalama ndjoka.Etheni Epangelo li ya tidhe.Kapu na ngoka ta thigapo ofaalama ndjoka,” Angula ta popi ngaaka a hwama noonkondo.Okwa gwedhapo ishewe ngeyi kutya okutidha aaniilonga moofaalama otaku indjipaleke omwaalu gwaantu mboka ya pumbwa okutulululwa moshilongo molwashoka kaye na mpoka taya vulu okuya.Ongombo West oya li ishewe moontamanana ndhoka dha ka hulila mOmpangu yAaniilonga.Oontamanana ndhika odha li pokati kaaniilonga yahamano nomonamanti gwa Renate, Andreas Wiese.Aaniilonga oya tindi aniwa okushuna miilonga na Wiese okwe ya thidha.konima yomwedhi gumwe oya tidhwa palombwelo lyOmpangu nokututilwa pomunkulo gwondjila.Omupresidende omukulu Sam Nujoma okwa li geyithwa koshinima shika nokw ali nokuli e shi popi mEsiku lyAaniilonga, ano mu lyotango lya Mei.Okwa li a popi ta ti: “Aatiligane yamwe otaya ihumbata nayi ngele tashi ya petidho lyaaniilonga, ya fa owala ya za nevi ku Holland nenge ku Ndowishi.””Oonkatu otadhi ka katukwa notatu keya kutha mo mevi muka.otu na oonkondo okuninga ngaaka,” Nujoma osho a li a popi ngaaka.Ofamili ya Wiese oya li ya fa yatilithwa komapopyo gomukuluntu.Oya zimine mbala okulanditha po ofaalama ndjika konima owala sho Epangelo olye ya pula ya ninge ngaaka, ihe oya nana nondatu okufutwa oshimaliwa shoka ya li ya hala.Omwedhi gwa zi ko, Ominista yEvi Jerry Ekandjo okwa popi kutya Ongombo West otayi ka kuthwa ko nEpangelo olya hala okutula aantu mofaalama ndjika ya tameke okulonga oongala ndhoka tadhi ka landithwa momaalaka ga Europe.Ongombo West ohayi gandja oongala dhi li 150 000 tumu pondje yoshilongo, noya li ya hala nokuli okugwedhela omwaalu ngoka okuya sigo opoongala 750 000 komumvo.Shika osha li shi na okuningwa omanga omakuyunguto ngoka ga ka hulila mOmpangu inaga tameke ngoka ga eta aaniilonga mboka ga shunithwe nokuli miilonga.Kuyele meme Hilde Wiese okwa li a popi kutya okwa thiminikwa kUministeli opo a kale a futa oondola/N$6 000 dhokutululula edhina nando nee pamulandu ngoka guli po nakulanda oye e na okufuta oshimaliwa shoka.Aaniilonga yamwe mboka ya yakeleko ehangano lyaaniilonga moshinima shika oya popi kutya kaye na mpoka taya vulu okuya notaya indile kEpangelo opo li ya monene ehala mpoka taya vulu okukala.Angula okwa hokolola kutya aaniilonga mboka oye na owino wokulonga oongala noya pumbwa owala omuntu ngoka e na uunongo nowino wopamaalaka opo e ya kwathele.Okuza sho Namibia lya manguluka Epangelo olya landa oofaalama dhi li 145 dhoohektera dhi li 932 864 koshimaliwa shoomiliyuna ethele nomilongo ndatu oshinkwanu heyali (N$130,7 million)

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News