Otatu ka ninga ekanka, Nantu

Otatu ka ninga ekanka, Nantu

A ALONGISIKOLA moshitopolwa shopondingandinga ya Namibia oya hogolola ya hala okuninga ekanka konima sho Epangelo lya ekelehi edhiladhilo lyotango okugwedhela oondjambi dhaalongisikola aakulu nenge tutye mboka ya longa ethimbo ele nokushunitha pevi oondjambi dhaalongisikola aape ye li 191.

Aalongisikola yomOvenduka nosho wo yomOkahandja mboka ya tsakanene mOvenduka oya gandja elombwelo kaawiliki yawo yopashitopolwa kutya naya kale ya tseyithila Epangelo kutya aalongi otaya ka ninga ekanka pethimbo ta li ehameke – pethimbo lyomakonakono ga hugunina. Eindilo lya faathana okwa tegelela li ka ze kiitayi nenge tutye kiitopolwa yilwe.Olutu oluleli lwa Nantu nenge tutye National Governing Council (NGC) ota lu ningi omakwatathano niitayi ya Nantu miitopolwa ya yooloka opo aalongisikola ya popye kutya oshike taya ka ninga po.NGC okwa gandja nale elombwelo komalelo ga Nantu miitopolwa opo ya ninge omakwatathano naalongi nokugandja shoka ya mona po pethimbo lyoshigongi shopaulumompumbwe shoka tashi ka ningwa ngula mEtiyali.Oshigongi shoka sha ningwa mEtine lya zi ko osha li owala shi na etumwalaka limwe lyo olyo nee kutya “tula ompya pevi”.”Ito vulu oku lombwela okanona koye kutya megumbo ka mu na iikulya.Oshinima omboloto nombuta notwa hala pu katukwe onkatu,” gumwe gwomaalongisikola ta lombwele ngaaka oshigongi.”Otu na okweehameka Epangelo.Ngele shoka twa hala inashi ningwa nena omupya omunene kuyo.Ota tu ka ninga ekanka pethimbo lya simana,” ta tsikile ngaaka.Metitano lya zi ko, Okabinete oka gandja elombwelo kOminista yElongo, Nangolo Mbumba, kutya na gandje etumwalaka ku Nantu kutya euvaneko ndyoka lya li lya ningwa okunawapeka oondjambi dhaalongisikola ayehe “olya ningwa papuko”.Aalongisikola ye li 191 mboka ya kutwa mu Febuluali nokukala taya futwa oondjambi dhi li pombanda osha ningwa papuko, noye na okufuta oshimaliwa shoka ya pewa sha pitilila.Kakele kokukaleka etokolo lyokugwedhela oofuto dhaalongisikola mboka ye li nale miilonga, okabinete oka ulike osipana ndjoka tayi ka kala mewiliko lya Amushanga gwOpevi gwOkabinete, Steven Katjiuanjo, opo ya konakone kutya olye a zimina oshinima shika mUuministeli wElongo nosho wo mOmbelewa yOmuprimaminista.Osipana ndjika ngele ya mono kutya olye a pogola moshinima shika otayi ka gandja epopilo nethaneko lya nkene omuntu ngoka e na okupewa egeelo moshinima shika.Kuyele Epangelo olya popi kutya olya pumbwa oomiliyuna omathele gatano okutula miilonga oondjambi oompe dhaalongisikola, nokwiindila aalongi ya tegelele nengungumano.”Ito vulu okukala omutumba oomiliyuna omilongo ndatu (N$30 million) nosho wo ndhoka ethele (N$100 million), ihe oto lombwele ndje kutya ku na iimaliwa.Ngoka omapopyo gopapolitika,” omulongi gumwe a thitapo ta popi ngeyi.Okwa li ta popi kombinga yoomiliyuna omilongo ndatu ndhoka dha kanene mu Avid Investements shoka sha tukula omapulapulo mOmpangu yOpombanda ngoka taga tsikile sigo onena ndjika.Ta popi ishewe u ukitha koomiliyuna ethele dhoka tadhi popiwa kutya odha kanena mu NDC.Aalongisikola oye uvite kutya Epangelo olya li lya pewa ompito yoomwedhi omilongo mbali (20) moka lya li li na okukala lya tula miilonga omagwedhelo goondjambi dhawo, ihe lya ndopa.”Ngele itatu ningeni ekanka nena otashi ke ya tsa omukumo oku tu ninga ngeyi monakuyiwa.Iilonga yetu nayi uvike shi vulithe shoka hatu ningi shito,” omulongi omukwawo ta popi.Omanga ta popi ngaaka okwa li ta hakelelwa omake ku yakwawo mboka ya li ya hwama.Oya indile kutya na ku ningwe ekanka ku kehe gumwe kutya nee oku li mehangano lini po lyaalongisikola.”Omwa hala tu longe nondjala? omulongi gumwe ta popi ngaaka pethimbo ta yamukula komapopyo gOmupevi Minista mUuministeli wElongo, Becky Ndjoze-Ojo ngoka a popile kutya molwasho eithano lyuulongi olyopambelwa, ina tegelela aalongi ya ninge ekanka.”Ngele owala hala omuntu a longe nuudhiginini, nena ito vulu okufuta omuntu ngoka kashona,” gulwe ta popi.Aalongi taya popi kutya oshinima shegwedhelo lyoondjambi dhawo osha li osheetwapo shEpangelo shoka sha li sha ziminwa kOmbelewa yOmuprima oomwedhi 18 dha zi ko.”Ngashiingeyi owe ya totu lombwele kutya osha ningwa papuko?” gumwe ta yi mo ishewe ngaaka.The Namibian okwa tseya ngeyi kutya yamwe yomaalongisikola mboka 191 mboka Epangelo tali popi kutya naya shunwe pevi nokushunitha oshimaliwa shoka ya pewa sha pitilila, oya gandja nale elombwelo kaanaveta yawo kutya naya fale Epangelo kOmpangu.Minista Nangolo Mbumba okwa popi oshiwike sha zi ko kutya oya tegelela omashongo mOmpangu moshinima shika noya gandja nale elombwelo kOminista yUuyuuki yi ninge omalongekidho gokukondjitha oshinima shika mOmpangu.Eindilo lya faathana okwa tegelela li ka ze kiitayi nenge tutye kiitopolwa yilwe.Olutu oluleli lwa Nantu nenge tutye National Governing Council (NGC) ota lu ningi omakwatathano niitayi ya Nantu miitopolwa ya yooloka opo aalongisikola ya popye kutya oshike taya ka ninga po.NGC okwa gandja nale elombwelo komalelo ga Nantu miitopolwa opo ya ninge omakwatathano naalongi nokugandja shoka ya mona po pethimbo lyoshigongi shopaulumompumbwe shoka tashi ka ningwa ngula mEtiyali.Oshigongi shoka sha ningwa mEtine lya zi ko osha li owala shi na etumwalaka limwe lyo olyo nee kutya “tula ompya pevi”.”Ito vulu oku lombwela okanona koye kutya megumbo ka mu na iikulya.Oshinima omboloto nombuta notwa hala pu katukwe onkatu,” gumwe gwomaalongisikola ta lombwele ngaaka oshigongi.”Otu na okweehameka Epangelo.Ngele shoka twa hala inashi ningwa nena omupya omunene kuyo.Ota tu ka ninga ekanka pethimbo lya simana,” ta tsikile ngaaka.Metitano lya zi ko, Okabinete oka gandja elombwelo kOminista yElongo, Nangolo Mbumba, kutya na gandje etumwalaka ku Nantu kutya euvaneko ndyoka lya li lya ningwa okunawapeka oondjambi dhaalongisikola ayehe “olya ningwa papuko”.Aalongisikola ye li 191 mboka ya kutwa mu Febuluali nokukala taya futwa oondjambi dhi li pombanda osha ningwa papuko, noye na okufuta oshimaliwa shoka ya pewa sha pitilila.Kakele kokukaleka etokolo lyokugwedhela oofuto dhaalongisikola mboka ye li nale miilonga, okabinete oka ulike osipana ndjoka tayi ka kala mewiliko lya Amushanga gwOpevi gwOkabinete, Steven Katjiuanjo, opo ya konakone kutya olye a zimina oshinima shika mUuministeli wElongo nosho wo mOmbelewa yOmuprimaminista.Osipana ndjika ngele ya mono kutya olye a pogola moshinima shika otayi ka gandja epopilo nethaneko lya nkene omuntu ngoka e na okupewa egeelo moshinima shika.Kuyele Epangelo olya popi kutya olya pumbwa oomiliyuna omathele gatano okutula miilonga oondjambi oompe dhaalongisikola, nokwiindila aalongi ya tegelele nengungumano.”Ito vulu okukala omutumba oomiliyuna omilongo ndatu (N$30 million) nosho wo ndhoka ethele (N$100 million), ihe oto lombwele ndje kutya ku na iimaliwa.Ngoka omapopyo gopapolitika,” omulongi gumwe a thitapo ta popi ngeyi.Okwa li ta popi kombinga yoomiliyuna omilongo ndatu ndhoka dha kanene mu Avid Investements shoka sha tukula omapulapulo mOmpangu yOpombanda ngoka taga tsikile sigo onena ndjika.Ta popi ishewe u ukitha koomiliyuna ethele dhoka tadhi popiwa kutya odha kanena mu NDC.Aalongisikola oye uvite kutya Epangelo olya li lya pewa ompito yoomwedhi omilongo mbali (20) moka lya li li na okukala lya tula miilonga omagwedhelo goondjambi dhawo, ihe lya ndopa.”Ngele itatu ningeni ekanka nena otashi ke ya tsa omukumo oku tu ninga ngeyi monakuyiwa.Iilonga yetu nayi uvike shi vulithe shoka hatu ningi shito,” omulongi omukwawo ta popi.Omanga ta popi ngaaka okwa li ta hakelelwa omake ku yakwawo mboka ya li ya hwama.Oya indile kutya na ku ningwe ekanka ku kehe gumwe kutya nee oku li mehangano lini po lyaalongisikola.”Omwa hala tu longe nondjala? omulongi gumwe ta popi ngaaka pethimbo ta yamukula komapopyo gOmupevi Minista mUuministeli wElongo, Becky Ndjoze-Ojo ngoka a popile kutya molwasho eithano lyuulongi olyopambelwa, ina tegelela aalongi ya ninge ekanka.”Ngele owala hala omuntu a longe nuudhiginini, nena ito vulu okufuta omuntu ngoka kashona,” gulwe ta popi.Aalongi taya popi kutya oshinima shegwedhelo lyoondjambi dhawo osha li osheetwapo shEpangelo shoka sha li sha ziminwa kOmbelewa yOmuprima oomwedhi 18 dha zi ko.”Ngashiingeyi owe ya totu lombwele kutya osha ningwa papuko?” gumwe ta yi mo ishewe ngaaka.The Namibian okwa tseya ngeyi kutya yamwe yomaalongisikola mboka 191 mboka Epangelo tali popi kutya naya shunwe pevi nokushunitha oshimaliwa shoka ya pewa sha pitilila, oya gandja nale elombwelo kaanaveta yawo kutya naya fale Epangelo kOmpangu.Minista Nangolo Mbumba okwa popi oshiwike sha zi ko kutya oya tegelela omashongo mOmpangu moshinima shika noya gandja nale elombwelo kOminista yUuyuuki yi ninge omalongekidho gokukondjitha oshinima shika mOmpangu.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News