Osenda yokuyambula po oshigwana momikunda onkee tayi pula komeho

Osenda yokuyambula po oshigwana momikunda onkee tayi pula komeho

O SENDA yi na sha nEyambulopo lyoshigwana shomomikunda, ya tseyika nawa moshitakumi nedhina Ongwediva Rural Development Centre, mOngwediva, ya tulwa po kEpangelo nelalakano lyokuyambula po Uunamapya, nokugandja uunongo wi ili nowi ili mUunamapya wopaunongononi noshowo egandjo lyomeya koshigwana shomomikunda moka, onkee tayi pula komeho niilonga yeyakulo lyoshigwana momikunda dhomoNooli moka.

Osenda ndjika, pethimbo ndika, otayi wilikwa kOmunambelewa Pauli Iipinge, ngoka a ti kutya Osenda ndjiika, ya kala nale mewiliko lyUuministeli wuunamapya, Omeya nEhumithokomeho lyIitopolwa yokomikunda, ngashiingeyi oyi li kohi yUuministeli wOmapangelo gOpaitopolwa, Omagumbo nEhumithokomeho lyIitopolwa yOkomikunda. Tate Iipinge ta yelitha wo ta ti kutya, Uuministeli wUunamapya nUuniimuna noshowo Ehumithokomeho lyIitopolwa yokomikunda (pethimbo lyawo), oya gandjele oshinakugwanithwa shookuwilika Osenda ndjika kEhangano lyedhina Komeho Namibia Development Agency, ano li wilike Osenda ndjika okuza ngeno mu Januari 2004 sigo omomumvo 2008.Komeho Namibia nee nguka, okwa tokola okuhumitha komeho Osenda ndjika, yi kale tayi eta po iilongithomwa yopaunongononi yokulonga nokulongithwa momapya momikunda moka.Okutula po Ooprograma dhi na sha nokulonga mboka yomomikunda nkene ye na okulonga paunongononi omapya gawo nenge okwiimonena omeya nokwiilandela iikwaniipangitho yopaunamapya nomeya mbyoka hayi shitwa nokulongwa kOsenda ndjika tayi adhika muumbugantu wOkolligi yAalongi ya Ngwediva mOngwediva moka nohayi kwathele nee uunene mIitopolwa ngashi Oshana, Oshikoto, Ohangwena nOmusati, moka aakwashigwana yaamoka haya endithwa po nokulongwa nkene ye na okulima omapya gawo nankene ye na okwiimonena omeya pamikalo omipu dhopaunongononi nenge okukola oongongo, okulima omapya, okuhwa iilya, okutsa iilya noku yi pungula miigandhi yopashinanena.Osenda ohayi longo nee iikwathitho yi ili noyi ili yopaunongononi uupu lela wopetameko ngashi, omashina gokuhwa iilya, gokuyela nogokutsa.Iikweyo yomeya, omashina gokukola oongongo, ootenga dhomeya, ootenga dhiigandhi, Uutoileta womomikunda, iikangitho yOomboloto noonyama, oombiga dhokuteleka, omasiga gokuteleka, omashina gokuninga oondhalate dhooshipa koonyala, iitholomitho yoondhopi, omakulubokisa, iikwatelwa yomeya yomaludhi gi ili nogi ili nosho tuu.pOsenda mpoka opu na wo Egumbo lyAayenda ewanawa li li pamuthika gwOohotela, moka wo mu na Osala yIigongi.Omukuluntu nee gwOsenda ndjika tate Pauli Iipinge ota ti kutya otashi vulika oyendji yomaakwashigwana kaye shi Osenda yawo ndjika nota indile nee koshigwana shi kale hashi talele po Osenda yawo ndjika nokwiimonena iilongithomwa yawo yOpaunamapya yopaunongononi yi li nawa lela.Iipinge ta londodha oshigwana kutya inashi hwa we iilya yasho nomambakumbaku, kashi li nawa nashi longithe omashina gokuhwa ngoka unene taga monika kOsenda yawo hoka.Ta ti, manga oshigwanan inashi ya shi ka lande koSouth Africa, nenge peni, nashi ye manga kOsenda yawo pOngwediva, mpoka taya vulu oku ga mona kombiliha lela.Okukola oongongo, Iipinge ota ti wo kutya, okukola noonyala oshinima ngaa nee oshikulu nota indile koshigwana shi tameke okulongitha omashina gokukola oongongo, ngoka wo taga monika pOsenda yawo ndjika pOngwediva mpoka.Ta indile koshigwana kutya nashi ye nee pomuthika mpoka tashi limi iilya oyindji lela opo shi vule okuhupitha po yimwe mbyoka tashi vulu okulanditha po nokwiimonena oshimaliwa.Oshowo shi kale hashi kolo omagongo ogendji shi kale hashi vulu wo okulanditha po gamwe nokwiimonena oshimaliwa.Ta indile wo koshigwana shi kale hashi longitha Egumbo lyawo lyAayenda pOsenda yawo mpoka, ndjoka, ta ti kutya, oli na lela oondjugo dhi na ombiliha nomayakulo ga dhengambanda.Oto vulu okumonathana nOmukuluntuwiliki gwEgumbo ndika Efolo Stephnie Bezuidenhout konomola ye yo 0812854257.Shi na sha wo nomauyelele gamwe, ngele inoya wa ukilila ku tate Iipinge ye mwene, oto vulu wo nokumonathana nomunambelewa gwe Gabriel Hangara konomola nye yo 0812550448.Tate Iipinge ta yelitha wo ta ti kutya, Uuministeli wUunamapya nUuniimuna noshowo Ehumithokomeho lyIitopolwa yokomikunda (pethimbo lyawo), oya gandjele oshinakugwanithwa shookuwilika Osenda ndjika kEhangano lyedhina Komeho Namibia Development Agency, ano li wilike Osenda ndjika okuza ngeno mu Januari 2004 sigo omomumvo 2008.Komeho Namibia nee nguka, okwa tokola okuhumitha komeho Osenda ndjika, yi kale tayi eta po iilongithomwa yopaunongononi yokulonga nokulongithwa momapya momikunda moka. Okutula po Ooprograma dhi na sha nokulonga mboka yomomikunda nkene ye na okulonga paunongononi omapya gawo nenge okwiimonena omeya nokwiilandela iikwaniipangitho yopaunamapya nomeya mbyoka hayi shitwa nokulongwa kOsenda ndjika tayi adhika muumbugantu wOkolligi yAalongi ya Ngwediva mOngwediva moka nohayi kwathele nee uunene mIitopolwa ngashi Oshana, Oshikoto, Ohangwena nOmusati, moka aakwashigwana yaamoka haya endithwa po nokulongwa nkene ye na okulima omapya gawo nankene ye na okwiimonena omeya pamikalo omipu dhopaunongononi nenge okukola oongongo, okulima omapya, okuhwa iilya, okutsa iilya noku yi pungula miigandhi yopashinanena.Osenda ohayi longo nee iikwathitho yi ili noyi ili yopaunongononi uupu lela wopetameko ngashi, omashina gokuhwa iilya, gokuyela nogokutsa.Iikweyo yomeya, omashina gokukola oongongo, ootenga dhomeya, ootenga dhiigandhi, Uutoileta womomikunda, iikangitho yOomboloto noonyama, oombiga dhokuteleka, omasiga gokuteleka, omashina gokuninga oondhalate dhooshipa koonyala, iitholomitho yoondhopi, omakulubokisa, iikwatelwa yomeya yomaludhi gi ili nogi ili nosho tuu.pOsenda mpoka opu na wo Egumbo lyAayenda ewanawa li li pamuthika gwOohotela, moka wo mu na Osala yIigongi.Omukuluntu nee gwOsenda ndjika tate Pauli Iipinge ota ti kutya otashi vulika oyendji yomaakwashigwana kaye shi Osenda yawo ndjika nota indile nee koshigwana shi kale hashi talele po Osenda yawo ndjika nokwiimonena iilongithomwa yawo yOpaunamapya yopaunongononi yi li nawa lela.Iipinge ta londodha oshigwana kutya inashi hwa we iilya yasho nomambakumbaku, kashi li nawa nashi longithe omashina gokuhwa ngoka unene taga monika kOsenda yawo hoka.Ta ti, manga oshigwanan inashi ya shi ka lande koSouth Africa, nenge peni, nashi ye manga kOsenda yawo pOngwediva, mpoka taya vulu oku ga mona kombiliha lela.Okukola oongongo, Iipinge ota ti wo kutya, okukola noonyala oshinima ngaa nee oshikulu nota indile koshigwana shi tameke okulongitha omashina gokukola oongongo, ngoka wo taga monika pOsenda yawo ndjika pOngwediva mpoka.Ta indile koshigwana kutya nashi ye nee pomuthika mpoka tashi limi iilya oyindji lela opo shi vule okuhupitha po yimwe mbyoka tashi vulu okulanditha po nokwiimonena oshimaliwa.Oshowo shi kale hashi kolo omagongo ogendji shi kale hashi vulu wo okulanditha po gamwe nokwiimonena oshimaliwa.Ta indile wo koshigwana shi kale hashi longitha Egumbo lyawo lyAayenda pOsenda yawo mpoka, ndjoka, ta ti kutya, oli na lela oondjugo dhi na ombiliha nomayakulo ga dhengambanda.Oto vulu okumonathana nOmukuluntuwiliki gwEgumbo ndika Efolo Stephnie Bezuidenhout konomola ye yo 0812854257.Shi na sha wo nomauyelele gamwe, ngele inoya wa ukilila ku tate Iipinge ye mwene, oto vulu wo nokumonathana nomunambelewa gwe Gabriel Hangara konomola nye yo 0812550448.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News