Oonakuholitha iikulya taya geelwa

Oonakuholitha iikulya taya geelwa

A ANTU yatano otaya tamanekelwa okwiihumbata nayi shi na sha niikulya yootona 230 mbyoka ya holela moompungulilo pOkamba yOpakwiita pu M’pacha po Katima Mulilo.

Iikulya mbika oya li ya nuninwa oshikukuta. Ombelewa yOmuprima oya gandja oshinakugwanithwa kUuministeli wOmapangelo gOpaitopolwa nOmagumbo opo wu katukile onkatu nokutula aantu mboka ya tothwa mo kolopota ndjoka ya ningwa konima yomakonakono ya kale ya holoka komeho gokomitiye yomazulo.Nando nee ina totha mo omadhina gaantu mboka taya pewa uusama moshinima shika kutya oya longo nuuhasha, Omupaviminista gwOtango, Libertina Amadhila, okwa lombwele The Namibian mOmaandaha kutya ethimbo ongashiingeyi okukatukila onkatu mboka ya pogola.Oonzo dhimwe dhi shi okwiinekelwa odha popi kutya mboka taya pewa uusama mpaka omwakwatelwa Ngoloneya gwoshitopolwa sha Caprivi Bernard Sibalatani ngoka e li wo Omunashipundi gwaRemu (Regional Emergency Management Unit) oshikondo shoka hashi ungaunga nomaupyakadhi nenge tutye noompumbwe dhomeendelelo moshitopolwa.Omunambelewa omukuluntu gwoshitopolwa sha Caprivi Raymond Matiti, aaniilonga ya Remu nosho wo ookansola yoshitopolwa sha Caprivi ayehe otaya pewa uusama moshinima shika, shoka sha hepitha omwaalu gwiikulya yi thike mpoka.Olopota kombinga yiikulya oya ulike kutya Ewilikongundu lyOlaata yOpashitopolwa nosho wo aaniilonga mu Remu oya longa nuuhasha kombinga yiikulya mbyoka yoshikukuta.Amadhila okwa lombwele The Namibian kutya Ombelewa ye oya gandja nale elombwelo kUuministeli wOmapangelo gOpaitopolwa kutya oonakupewa uusama mboka naya kale ya katukilwa onkatu sho taku ka thikwa komasiku 15 gaSeptemba.”Oshi ikwatelela nee kUuministeli mboka okugandja omageelo ku mboka ya kutha ombinga mepogolo ndika.Oye (Minista) e na okukatuka onkatu.Ondi inekela kutya okwa katuka onkatu.Kapu na etompelo lyokwaakatuka oonkatu, oku na okukala a tameka,” Amadhila ta popi ngaaka.Ashike Ominista yOmapangelo gOpaitopolwa nOmagumbo, John Pandeni, okwa lombwele The Namibian mOmaandaha kutya okwa pumbwa manga okuninga ekwatathano nOmbelewa yOmuprima omanga ina katuka onkatu moshinima shika.Okwa koleke kutya okwa mona omukanda tagu popi kutya na kale a ninga po sha kombinga yoshinima shika, ihe ombelewa ye kayi li manga ponkatu yokuninga ngaaka.”Otatu ningi omanga omakwatathano pokati koombelewa, inatu ninga po sha natango mu shika.Opu na natango iinima yimwe mbyoka twa hala ya opalekwa,” Pandeni ta lombwele ngaaka The Namibian kepulo.Okwa popi ishewe kutya pethimbo ndika ita vulu naanaa okupopya kutya aantu yangapi taya ka holoka komeho gokomitiye yomazulo.Uuministeli wUuyuuki owa koleke mOmaandaha kutya oshinima shika osha tulwa wo momake gawo opo ya gandje omayele gopaveta kutalike nkene shi na okuningwa.”Otatu ningi omakwatathano nUuministeli,” Omugandjimayele gwowina gwa Hahende-Ndjayi, Sacky Shanghala ta popi.Oshifo shika osha tseya ngeyi kutya mboka ya pogola moshinima shika otashi vulika ya ka tamanekelwe uuhasha nosho wo okwaagwanitha po iilonga, notashi vulika ya ka futithwe.Iikulya mbyoka ya hepa oyi li pongushu ya konda poondola/N$40 000.Epangelo olya li lya kunkwa mu Juni sho kwa dhimbululwa kutya ooshako dhuusila wepungu dhi li 18 400 inadhi topolelwa aantu mboka taya pumbwa iikulya tagu pu mo konima yefundja ndyoka lya li lya dhenge oshitopolwa shoka.Niikulya mboka oya ningi iihakanwa yoombuku mongulu yomapungulilo moka ya kala ya pungulwa.Omuhingi gwotalaka ngoka a li ta fala iikulya yilwe kOkamba hoka okwa yakeleko oshikondo shUuhamushanga wOkabinete kombinga yiikulya mbyoka tayi holo kwa li hoka.Konima yokusokona iizemo yomakonakono Okabinete oka gandja elombwelo kOmbelewa yOmuprima opo mboka taya pewa uusama meukililo moshinima shika ya tothwemo nokutaalela oshilanduli.Omuwiliki gwOpevi moshikondo shOompumbwe dhOpaulumompumbwe, Gabriel Kangowa, okwa koleke ko The Namibian kutya ooshako adhihe dhepungu odha fikwapo oshiwike sha zi ko.Iikulya mbyoka kaya li tayi opalele we okuliwa kaantu.Sho a pulwa opo a tye sha kombinga yoshinima shika, Sibalatani okwa popi kutya ina mona elombwelo lyontumba okuza kEpangelo mu shika, nando nee otaku popiwa okuli gumwe gwaantu mboka taya pewa uusama notashi vulika ya ka taalele egeelo.Sibalatani ta popi ishewe kutya okuza owala sho kwa dhimbululwa iikulya mbyoka nokutamekwa nomakonakono ku talike kutya oshike sha eta iikulya mbyoka yi kale inayi topolwa okwa kala owala ha lesha miikundaneki kombinga yoshinima shika.”Inandi mona nando ekwatathano lya sha okuza kOmbelewa yOmuprima nenge kUuministeli wOmapangelo gOpaitopolwa.Inandi mona nando olopota nenge omukanda gwiizemo.Onda lesha owala oshinima shika mOshifo sheni,” ta popi.Sibalatani okwa hokolola ngeyi kutya oshiwike ashihe sha zi ko okwa li mOvenduka ihe ina tseyithilwa sha kombinga ya shoka sha monika po momakonakono ge na sha niikulya mbyoka ya yonuka.Okwa popi ishewe kutya ota ka yamukula owala komapopyo ge na sha negeelo lye moshinima shika ngele a tseyithilwa pambelewa kutya egeelo lye olini na omolwashike ta geelolwa ngaaka.Molu efundja ndyoka lya dhenga oshitopolwa shoka nosho wo eteyo lya zi ko ndyoka lya li lya nanga, oshikondo shuunamapya nosho wo shoka shi na sha nekonakono lyiikulya oya londodha kutya otashi vulika aantu ya ka se kondjala moshitopolwa shoka.Ombelewa yOmuprima oya gandja oshinakugwanithwa kUuministeli wOmapangelo gOpaitopolwa nOmagumbo opo wu katukile onkatu nokutula aantu mboka ya tothwa mo kolopota ndjoka ya ningwa konima yomakonakono ya kale ya holoka komeho gokomitiye yomazulo.Nando nee ina totha mo omadhina gaantu mboka taya pewa uusama moshinima shika kutya oya longo nuuhasha, Omupaviminista gwOtango, Libertina Amadhila, okwa lombwele The Namibian mOmaandaha kutya ethimbo ongashiingeyi okukatukila onkatu mboka ya pogola.Oonzo dhimwe dhi shi okwiinekelwa odha popi kutya mboka taya pewa uusama mpaka omwakwatelwa Ngoloneya gwoshitopolwa sha Caprivi Bernard Sibalatani ngoka e li wo Omunashipundi gwaRemu (Regional Emergency Management Unit) oshikondo shoka hashi ungaunga nomaupyakadhi nenge tutye noompumbwe dhomeendelelo moshitopolwa.Omunambelewa omukuluntu gwoshitopolwa sha Caprivi Raymond Matiti, aaniilonga ya Remu nosho wo ookansola yoshitopolwa sha Caprivi ayehe otaya pewa uusama moshinima shika, shoka sha hepitha omwaalu gwiikulya yi thike mpoka.Olopota kombinga yiikulya oya ulike kutya Ewilikongundu lyOlaata yOpashitopolwa nosho wo aaniilonga mu Remu oya longa nuuhasha kombinga yiikulya mbyoka yoshikukuta.Amadhila okwa lombwele The Namibian kutya Ombelewa ye oya gandja nale elombwelo kUuministeli wOmapangelo gOpaitopolwa kutya oonakupewa uusama mboka naya kale ya katukilwa onkatu sho taku ka thikwa komasiku 15 gaSeptemba.”Oshi ikwatelela nee kUuministeli mboka okugandja omageelo ku mboka ya kutha ombinga mepogolo ndika.Oye (Minista) e na okukatuka onkatu.Ondi inekela kutya okwa katuka onkatu.Kapu na etompelo lyokwaakatuka oonkatu, oku na okukala a tameka,” Amadhila ta popi ngaaka.Ashike Ominista yOmapangelo gOpaitopolwa nOmagumbo, John Pandeni, okwa lombwele The Namibian mOmaandaha kutya okwa pumbwa manga okuninga ekwatathano nOmbelewa yOmuprima omanga ina katuka onkatu moshinima shika.Okwa koleke kutya okwa mona omukanda tagu popi kutya na kale a ninga po sha kombinga yoshinima shika, ihe ombelewa ye kayi li manga ponkatu yokuninga ngaaka.”Otatu ningi omanga omakwatathano pokati koombelewa, inatu ninga po sha natango mu shika.Opu na natango iinima yimwe mbyoka twa hala ya opalekwa,” Pandeni ta lombwele ngaaka The Namibian kepulo.Okwa popi ishewe kutya pethimbo ndika ita vulu naanaa okupopya kutya aantu yangapi taya ka holoka komeho gokomitiye yomazulo.Uuministeli wUuyuuki owa koleke mOmaandaha kutya oshinima shika osha tulwa wo momake gawo opo ya gandje omayele gopaveta kutalike nkene shi na okuningwa.”Otatu ningi omakwatathano nUuministeli,” Omugandjimayele gwowina gwa Hahende-Ndjayi, Sacky Shanghala ta popi.Oshifo shika osha tseya ngeyi kutya mboka ya pogola moshinima shika otashi vulika ya ka tamanekelwe uuhasha nosho wo okwaagwanitha po iilonga, notashi vulika ya ka futithwe.Iikulya mbyoka ya hepa oyi li pongushu ya konda poondola/N$40 000.Epangelo olya li lya kunkwa mu Juni sho kwa dhimbululwa kutya ooshako dhuusila wepungu dhi li 18 400 inadhi topolelwa aantu mboka taya pumbwa iikulya tagu pu mo konima yefundja ndyoka lya li lya dhenge oshitopolwa shoka.Niikulya mboka oya ningi iihakanwa yoombuku mongulu yomapungulilo moka ya kala ya pungulwa.Omuhingi gwotalaka ngoka a li ta fala iikulya yilwe kOkamba hoka okwa yakeleko oshikondo shUuhamushanga wOkabinete kombinga yiikulya mbyoka tayi holo kwa li hoka.Konima yokusokona iizemo yomakonakono Okabinete oka gandja elombwelo kOmbelewa yOmuprima opo mboka taya pewa uusama meukililo moshinima shika ya tothwemo nokutaalela oshilanduli.Omuwiliki gwOpevi moshikondo shOompumbwe dhOpaulumompumbwe, Gabriel Kangowa, okwa koleke ko The Namibian kutya ooshako adhihe dhepungu odha fikwapo oshiwike sha zi ko.Iikulya mbyoka kaya li tayi opalele we okuliwa kaantu.Sho a pulwa opo a tye sha kombinga yoshinima shika, Sibalatani okwa popi kutya ina mona elombwelo lyontumba okuza kEpangelo mu shika, nando nee otaku popiwa okuli gumwe gwaantu mboka taya pewa uusama notashi vulika ya ka taalele egeelo.Sibalatani ta popi ishewe kutya okuza owala sho kwa dhimbululwa iikulya mbyoka nokutamekwa nomakonakono ku talike kutya oshike sha eta iikulya mbyoka yi kale inayi topolwa okwa kala owala ha lesha miikundaneki kombinga yoshinima shika.”Inandi mona nando ekwatathano lya sha okuza kOmbelewa yOmuprima nenge kUuministeli wOmapangelo gOpaitopolwa.Inandi mona nando olopota nenge omukanda gwiizemo.Onda lesha owala oshinima shika mOshifo sheni,” ta popi.Sibalatani okwa hokolola ngeyi kutya oshiwike ashihe sha zi ko okwa li mOvenduka ihe ina tseyithilwa sha kombinga ya shoka sha monika po momakonakono ge na sha niikulya mbyoka ya yonuka.Okwa popi ishewe kutya ota ka yamukula owala komapopyo ge na sha negeelo lye moshinima shika ngele a tseyithilwa pambelewa kutya egeelo lye olini na omolwashike ta geelolwa ngaaka.Molu efundja ndyoka lya dhenga oshitopolwa shoka nosho wo eteyo lya zi ko ndyoka lya li lya nanga, oshikondo shuunamapya nosho wo shoka shi na sha nekonakono lyiikulya oya londodha kutya otashi vulika aantu ya ka se kondjala moshitopolwa shoka.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News