Omaliko gEpangelo kage li mokondolola

Omaliko gEpangelo kage li mokondolola

E KONDOLOLO lya nika uunkundi mEpangelo okukondolola omaliko galyo olya etwa komeho gOparliamende opo ku ningwe omapopilo kombinga ya nkene omaliko ngoka ge na okukondololwa nawa nonkalo yi shunithwe ishewe kuuwanawa.

Olopota yOkomitiye yedhina Public Accounts Committee oya popi kutya Uuministeli wIilonga itau vulu nando okupopya kutya otau kondolola omaliko gEpangelo, nando nee ya longitha oomiliyuna mbali mokuninga omusholondondo gwomaliko gEpangelo ngoka ihaga inyenge. Okukala momagumbo gEpangelo shaali paveta, okwaafuta kwaakalimo mboka ye li momagumbo moka nenge muufulata, oyi li owala yimwe yomiinima mbyoka ya dhenga ekondololo lyomaliko gEpangelo.Okomitiye ndjika oya ningi oonkundathana naangoka a li nale Amushanga Omukuluntu mUuministele mbuka nokumunyenyetela kutya okwa kala owala iipwililikila omalondodho golopota yOmuyaluli-Ndjayi kutya naya ningepo sha opo ya galulile onkalo kuuwanawa.”Nando nee pu na omishangwa, inadhi ipala okwiithanwa edhina ndyoka molwashoka kadhi na omadhina gomaliko ngoka, na ishewe inadhi ihwapo,” Omunashipundi gwOkomitiye ndjika John De Waal ta lombwele ngaaka Omutumba gwOpashigwana oshiwike sha zi ko.De Waal okwa hokolola kutya aaniilonga yamwe mEpangelo inaya tseya nokuli iinima yimwe mbyoka yi li mekondololo lyuuministeli.Omanga Okomitiye ndjika ya tseyithilwa kutya uuministeli otau kondolola iikondo yi li 4 050 olopota yOmuyaluli-Ndjayi otayi popi kutya iikondo mbyoka oya li yi na okukala 8 354.Omushangwa ngoka otagu yambidhidhwa komusholondondo gwomaliko ngoka gwa pewa oshikondo shIilonga nogwa li nee gu na okututswa ku talike ngele ogu li tuu mondjila, De Waal ta popi.”Shika osha yela kutya aantu mboka ye li metonatelo lyomaliko gEpangelo mUuministele wIilonga, Iiyenditho nOmakwatathano kaye na ontseyo kombinga yiinakugwanithwa yawo.Oshinima shimwe shoka ye na okuninga osho shoka kutya oye na okukondolola omaliko gEpangelo, shoka osho nee ihaya ningi.”De Waal okwa ti ishewe ngeyi kutya Okomitiye ndjika inayi tompwa kutya omwaalu ngoka gwa gandjwa kUuministeli kutya oyo aantu mboka taya longitha omaliko gEpangelo shaali paveta ogu li mondjila.Pahokololo ndyoka lya pewa Okomitiye ndjika, omaliko owala gEpangelo ge li 16 mOvenduka ogo geniwe kaantu shaali paveta.De Waal okwa lombwele Omutumba gwOpashigwana kutya nando nee ombelewa ya Hahende-Ndjayi gwEpangelo ya ningwa nayo omakwatathano opo aantu mboka ya kuthwe momaliko gEpangelo paveta, kapu na shoka sha ningwapo.Okomitiye ndjika oya ningi omakonakono ngoka ga holola puuyelele kutya aantu mboka ye li momagumbo gEpangelo poKhorixas ihaya futu oorenta dhokukala momagumbo moka.”Aantu yangapi taya ningi ngaashi mboka moshilongo? Ngashiingeyi natu ipuleni kutya iimaliwa yi thike peni mbyoka twa kanitha, notu na nee okuninga ngiini kombinga yoshinima shika, De Waal ta popi.Ta ti kutya Epangelo otali mono owala iihuna molwashoka omaliko galyo otaga hepithwa omanga gamwe itaga futwa sha nando otaga longithwa paumwene.Okomitiye ndjika oyi ikwata wo kutya otashi vulika omaliko gamwe gEpangelo inaga shangithwa mOmbelewa yOkushangitha omaliko moshilongo.Uuministeli wIilonga nOmakwatathano owa li wa tameke oproyeka yokuninga omusholondondo gwomaliko gEpangelo taye shi ningi mekwatho lya National Youth Service.Okomitiye ndjika oya ningi epopilo kutya Uuministeli wIilonga nau tulepo omulandu gwayela gwokushangitha omaliko gEpangelo, nopulana ndjika oyi na okupewa Okomitiye ndjika muule woomwedhi ndatu tadhi ya.Ominista yUuyuuki otayi indilwa opo yi kale ya katukila onkatu aantu mboka taku popiwa ye li momalkiko nenge taya longitha omaliko gEpangelo shaali paveta.Okomitiye ndjika oya tameke okusokona iilonga yUuministeli wIilonga konima Uuministeli mbuka wa tameke nokuninga omusholondondo gwomaliko gEpangelo mu Juni omumvo gwa zi ko.Okukala momagumbo gEpangelo shaali paveta, okwaafuta kwaakalimo mboka ye li momagumbo moka nenge muufulata, oyi li owala yimwe yomiinima mbyoka ya dhenga ekondololo lyomaliko gEpangelo.Okomitiye ndjika oya ningi oonkundathana naangoka a li nale Amushanga Omukuluntu mUuministele mbuka nokumunyenyetela kutya okwa kala owala iipwililikila omalondodho golopota yOmuyaluli-Ndjayi kutya naya ningepo sha opo ya galulile onkalo kuuwanawa.”Nando nee pu na omishangwa, inadhi ipala okwiithanwa edhina ndyoka molwashoka kadhi na omadhina gomaliko ngoka, na ishewe inadhi ihwapo,” Omunashipundi gwOkomitiye ndjika John De Waal ta lombwele ngaaka Omutumba gwOpashigwana oshiwike sha zi ko.De Waal okwa hokolola kutya aaniilonga yamwe mEpangelo inaya tseya nokuli iinima yimwe mbyoka yi li mekondololo lyuuministeli.Omanga Okomitiye ndjika ya tseyithilwa kutya uuministeli otau kondolola iikondo yi li 4 050 olopota yOmuyaluli-Ndjayi otayi popi kutya iikondo mbyoka oya li yi na okukala 8 354.Omushangwa ngoka otagu yambidhidhwa komusholondondo gwomaliko ngoka gwa pewa oshikondo shIilonga nogwa li nee gu na okututswa ku talike ngele ogu li tuu mondjila, De Waal ta popi.”Shika osha yela kutya aantu mboka ye li metonatelo lyomaliko gEpangelo mUuministele wIilonga, Iiyenditho nOmakwatathano kaye na ontseyo kombinga yiinakugwanithwa yawo.Oshinima shimwe shoka ye na okuninga osho shoka kutya oye na okukondolola omaliko gEpangelo, shoka osho nee ihaya ningi.”De Waal okwa ti ishewe ngeyi kutya Okomitiye ndjika inayi tompwa kutya omwaalu ngoka gwa gandjwa kUuministeli kutya oyo aantu mboka taya longitha omaliko gEpangelo shaali paveta ogu li mondjila.Pahokololo ndyoka lya pewa Okomitiye ndjika, omaliko owala gEpangelo ge li 16 mOvenduka ogo geniwe kaantu shaali paveta.De Waal okwa lombwele Omutumba gwOpashigwana kutya nando nee ombelewa ya Hahende-Ndjayi gwEpangelo ya ningwa nayo omakwatathano opo aantu mboka ya kuthwe momaliko gEpangelo paveta, kapu na shoka sha ningwapo.Okomitiye ndjika oya ningi omakonakono ngoka ga holola puuyelele kutya aantu mboka ye li momagumbo gEpangelo poKhorixas ihaya futu oorenta dhokukala momagumbo moka.”Aantu yangapi taya ningi ngaashi mboka moshilongo? Ngashiingeyi natu ipuleni kutya iimaliwa yi thike peni mbyoka twa kanitha, notu na nee okuninga ngiini kombinga yoshinima shika, De Waal ta popi.Ta ti kutya Epangelo otali mono owala iihuna molwashoka omaliko galyo otaga hepithwa omanga gamwe itaga futwa sha nando otaga longithwa paumwene.Okomitiye ndjika oyi ikwata wo kutya otashi vulika omaliko gamwe gEpangelo inaga shangithwa mOmbelewa yOkushangitha omaliko moshilongo.Uuministeli wIilonga nOmakwatathano owa li wa tameke oproyeka yokuninga omusholondondo gwomaliko gEpangelo taye shi ningi mekwatho lya National Youth Service.Okomitiye ndjika oya ningi epopilo kutya Uuministeli wIilonga nau tulepo omulandu gwayela gwokushangitha omaliko gEpangelo, nopulana ndjika oyi na okupewa Okomitiye ndjika muule woomwedhi ndatu tadhi ya.Ominista yUuyuuki otayi indilwa opo yi kale ya katukila onkatu aantu mboka taku popiwa ye li momalkiko nenge taya longitha omaliko gEpangelo shaali paveta.Okomitiye ndjika oya tameke okusokona iilonga yUuministeli wIilonga konima Uuministeli mbuka wa tameke nokuninga omusholondondo gwomaliko gEpangelo mu Juni omumvo gwa zi ko.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News