Ofamili ya Trotha otaya vulu okudhana onkandangala Ndowishi a fute Aaherero

Ofamili ya Trotha otaya vulu okudhana onkandangala Ndowishi a fute Aaherero

A AKWANEZIMO ya General Von Trotha ngoka a li a dhipaga Aaherero pethimbo lyuukoloni wa Ndowishi mu Namibia oomvula ethele dha pitipo ngashiingeyi, naya ka ninge oonkundathana nEpangelo lya Ndowishi kombinga yokufuta aantu yomuhoko gwAaherero mboka ya gumwa koshinima shoka.

Oohapu ndhika odha popiwa kaawiliki yAaherero mOsoondaha ya zi ko. Ayehe yaali Chief Christian Zeraua gwopOmaruru na Chief Alfons Maharero gwopOkakarara oya endulula eindilo ndika kiilyo yofamili ya Von Trotha pethimbo lyoshituthi shokudhimbulukwa edhipago lyAaherero pOmaruru mOsoondaha.Pethimbo lyiita mbyoka ya li pokati ketu nAandowishi, otwa kanitha evi lyetu, oongombe dhetu, nosho wo omaukwatya getu nokuli,” Chief Zeraua ta popi ngaaka.”Nomolwashoka, nenge tutye nomolwomatompelo ngoka otatu pula nee Ndowishi e tu fute molwomahepeko ngoka.Otatu indile nekomono lyokomutse kEpangelo lyetu opo li ninge oonkundathana nEpangelo lya Ndowishi ga wape okutu palela ondjila moshinima shika.”Oshituthi shika osha li sha kwatelwa komeho komatanga taga maashina haga ithanwa Commandos of the Red, White and Green Flags.Ongundu yaantu omulongo yofamili ya Von Trotha oya li ya taambwa nokutsakanekwa pamukalo gwalongekidhilwa owina, molwashoka oya li ya pitikwa okumaashinga pamwe nomalenga omanene gAaherero.Ominista yoonakulwa aakuluntu Ngarikutuke Tjiriange okwa li indile aakwanezimo lya Von Trotha opo ya ka konge aantu yoofamili dhilwe ndhoka dha li wo dha kutha imbinga mekomando lyiita yAaherero nAandowishi pethimbo lyonale opo ya ninge ongundu nokuninga oonkundathana tadhi tungu nEpangelo lya Ndowishi kombinga yokufuta Aaherero.Tjiriange okwa gandja wo ethaneko kutya pehala mpoka napu tungwe emanyathano lyokugandja esimaneko kAaherero mboka ya ningi iihakanwa nokudhipagwa kAandowishi pethimbo lyuukoloni wawo pomimvo dho 1904.Nando ongaaka, Chief Maharero okwa popi ngeyi kutya ofamili ya Von Trotha itayi tulwa omutenge komapepe gwomadhipago gAaherero mboka ya li ya dhipagwa kooyinakulu yonale.Ashike otwa tegelela wo ofamili ndjoka yi holole uukwawo wanankali naantu mboka ooyinakulu yonale ya li ya dhipagwa kAandowishi pethimbo ndyoka.”Otatu pula opo epangelo lyongashiingeyi mu Ndowishi li ninge oonkundathana opo uuyuuki u longwe,” Chief Maharero ta popi ngaaka nomuthindo.”Ndowishi oku na okuzimina epogolo lye nokugandja ombili pwaa na ekwatakwato lyasha moshinima shika.”Egandjo lyombili ndyoka lya li lya gandjwa kOminista ya Ndowishi Heindemarie Wieczorek-Zeul pOhamakari momumvo 2004 ka lya li paukililo, nokalya li nokuli lya tambulilwa ko.”Omunashopundi gwOkomitiye yedhina Ovaherero Genocide Committee, Mike Kavekotora, okwa popi kutya Aandowishi oye na oku tala ko Aaherero kutya oyi itula mo, noye na uuthemba oku uvika kaanankondo mu Berlin.”Otu uvite ohenda onene kaantu mboka ya si pethimbo lyomakuyunguto oomvula ethele dha zi ko,” Wolf-Thilo von Trotha ta popi ngaaka pehala lyaakwanezimo lye.Ofamili yetu oya gongela oshimaliwa shoka tashi ka gandjwa kEgumbo lyuunona pOkakarara oshiwike shika, ta tseyitha ngaaka.”Otu li mpaka metalelopo lyopaumwene,” Ulrich von Trotha ta lombwele ngaaka The Namibian mOsoondaha.Ofamili yetu itayi vulu okulongithwa opo yi kale omupokati meindilo lyofuto moshinima shika okuza kEpangelo.”Ayehe yaali Chief Christian Zeraua gwopOmaruru na Chief Alfons Maharero gwopOkakarara oya endulula eindilo ndika kiilyo yofamili ya Von Trotha pethimbo lyoshituthi shokudhimbulukwa edhipago lyAaherero pOmaruru mOsoondaha.Pethimbo lyiita mbyoka ya li pokati ketu nAandowishi, otwa kanitha evi lyetu, oongombe dhetu, nosho wo omaukwatya getu nokuli,” Chief Zeraua ta popi ngaaka.”Nomolwashoka, nenge tutye nomolwomatompelo ngoka otatu pula nee Ndowishi e tu fute molwomahepeko ngoka.Otatu indile nekomono lyokomutse kEpangelo lyetu opo li ninge oonkundathana nEpangelo lya Ndowishi ga wape okutu palela ondjila moshinima shika.”Oshituthi shika osha li sha kwatelwa komeho komatanga taga maashina haga ithanwa Commandos of the Red, White and Green Flags.Ongundu yaantu omulongo yofamili ya Von Trotha oya li ya taambwa nokutsakanekwa pamukalo gwalongekidhilwa owina, molwashoka oya li ya pitikwa okumaashinga pamwe nomalenga omanene gAaherero.Ominista yoonakulwa aakuluntu Ngarikutuke Tjiriange okwa li indile aakwanezimo lya Von Trotha opo ya ka konge aantu yoofamili dhilwe ndhoka dha li wo dha kutha imbinga mekomando lyiita yAaherero nAandowishi pethimbo lyonale opo ya ninge ongundu nokuninga oonkundathana tadhi tungu nEpangelo lya Ndowishi kombinga yokufuta Aaherero.Tjiriange okwa gandja wo ethaneko kutya pehala mpoka napu tungwe emanyathano lyokugandja esimaneko kAaherero mboka ya ningi iihakanwa nokudhipagwa kAandowishi pethimbo lyuukoloni wawo pomimvo dho 1904.Nando ongaaka, Chief Maharero okwa popi ngeyi kutya ofamili ya Von Trotha itayi tulwa omutenge komapepe gwomadhipago gAaherero mboka ya li ya dhipagwa kooyinakulu yonale.Ashike otwa tegelela wo ofamili ndjoka yi holole uukwawo wanankali naantu mboka ooyinakulu yonale ya li ya dhipagwa kAandowishi pethimbo ndyoka.”Otatu pula opo epangelo lyongashiingeyi mu Ndowishi li ninge oonkundathana opo uuyuuki u longwe,” Chief Maharero ta popi ngaaka nomuthindo.”Ndowishi oku na okuzimina epogolo lye nokugandja ombili pwaa na ekwatakwato lyasha moshinima shika.”Egandjo lyombili ndyoka lya li lya gandjwa kOminista ya Ndowishi Heindemarie Wieczorek-Zeul pOhamakari momumvo 2004 ka lya li paukililo, nokalya li nokuli lya tambulilwa ko.”Omunashopundi gwOkomitiye yedhina Ovaherero Genocide Committee, Mike Kavekotora, okwa popi kutya Aandowishi oye na oku tala ko Aaherero kutya oyi itula mo, noye na uuthemba oku uvika kaanankondo mu Berlin.”Otu uvite ohenda onene kaantu mboka ya si pethimbo lyomakuyunguto oomvula ethele dha zi ko,” Wolf-Thilo von Trotha ta popi ngaaka pehala lyaakwanezimo lye.Ofamili yetu oya gongela oshimaliwa shoka tashi ka gandjwa kEgumbo lyuunona pOkakarara oshiwike shika, ta tseyitha ngaaka.”Otu li mpaka metalelopo lyopaumwene,” Ulrich von Trotha ta lombwele ngaaka The Namibian mOsoondaha.Ofamili yetu itayi vulu okulongithwa opo yi kale omupokati meindilo lyofuto moshinima shika okuza kEpangelo.”

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News