NamPower ota gandja oomiliyuna ku Zim

NamPower ota gandja oomiliyuna ku Zim

E HANGANO egandji lyolusheno mu Namibia nenge tutye NamPower olya holoa mEtitatu lyoshiwike shika kutya otali ka longitha sigo oomiliyuna omilongo ne mokunenepeka nokunawapeka oshitaasi sholusheno sha Hwange mu Zimbabwe.

Omukuluntuwiliki gwa NamPower Paulinus Shilamba okwa popi ngeyi mEtitatu lyoshiwike shika kutya oshimaliwa shika otashi ka za moshiketha shomapungulo ga NamPower moka ngashiingeyi mu na oobiliyuna mbali (N$2 billion). Molwoshinima shika, ehangano lyedhina Zimbabwe Electricity Supply Authority Holdings olya kwashilipaleke kutya otali ka gandja olusheno ku NamPower uule woomvula ntano – ashike ota lu ka futwa.Omahangano ngoka gaali, pamwe nehangano lyokutopola olusheno mu Zimbabwe lyedhina Zimbabwe Electricity Distribution Company (ZEDC) oga shaina oloona nosho wo omukanda gwelando lyolusheno mEtitatu moka NamPower ta gandja oshimaliwa shoka pamukalo gwoloona nokulanda olusheno ku Zimbabwe.Patsokumweuvathano ndika, NamPower ota kala ha pewa olusheno lwo150MW uule womimvo ntano.Etanutho nenawapeko lyomashina gane golusheno pu Hwange otali tameke pethimbo lyoomwedhi hamano dha hugunina dhomumvo 2007, ashike sho ta tu ka thika mu Januali 2008, NamPower ota ka kala ha mono olusheno lwo 40MW.Shilamba ta koleke ngeyi kutya eshina lyahugunina otali ka manithwa okulongwa mu Aguste omumvo tagu ya.Omashina ngoka ngele oga longwa ohaga vulu okugandja olusheno lwoomega Watts 480 (480 MW), ashike oga kala taga longo nokusitopa molwashoka Zimbabwe okwa kala nuudhigu sho ga kala haga teka nosho wo ompumbwe yomakalamanya.Shilamba ta ti enawapeko lyoshitaasi sholusheno pu Hwange ita li ka eta owala omauwanawa ku Zimbabwe na Namibia, ihe otali ka eta wo omauwanawa moshitopolwa sha Afrika lyokuumbugantu.Ta ti Namibia pethimbo ndika okuna ompumbwe yolusheno lwo 300MW.Sho nee Namibia ta ka kala ha mono olusheno lwo150MW okuza ku Zimbabwe, Shilamba okwa zimine ngeyi kutya Namibia okwa pumbwa okuninga oshindji kombinga yompumbwe ndjika.Pethimbo ndika, Namibia oha pewa olusheno lwoopelesenda 50 lwaampoka okuza kOsasiona yolusheno ya Koeberg mu South Afrika.Sho South Afrika a li e na uupyakadhi wolusheno omumvo gwa zi ko, Namibia okwa li a e ta po omukalo gwokudhima omahala gamwe nokugandja omulilo komahala omakwawo pamukalo gwomalufo.South Afrika oha gandja oopelesenda dhi vulithe pomilongo heyali natango (75%) ndyoka halu longithwa miilongo yomoshitopolwa sha Southern African Development Community (SADC).Shilamba ta ti nando Namibia ta ka pewa olusheno lwo 150 okuza ku Zimbabwe, otalu ka thika ku Namibia talu zilile ku South Afrika molwashoka omakwatathano gopamalusheno pokati ka Namibia na Zimbabwe otaga ka manithwa owala momumvo 2009.Ta ti Namibia oha kutha wo olusheno piishiindalongo ngaashi Zambia na Mozabique okupitila mehangano lya Southern Africa Power Pool (SAPP).Omasiku ga zi ko, Ominista yOomina nIikwankondo omusamane Erkki Nghimtina okwa li a londodha oshigwana kutya otashi vulika South Afrika a ka hulithe po okugandja olusheno ku Namibia mu Aguste ngele okwa kala nompumbwe onene yolusheno moshilongo she.Ngele Okampani ya Eskom oya kwatwa kuupyakadhi wompumbwe yolusheno, Namibia oha thiminikwa okulongitha Osasiona yolusheno ya Van Eck ndjoka yi li mOvenduka.Elongitho lyolusheno otali indjipala mu South Afrika na Eskom okwa tumbula poompito odhindji kutya ita ka tsikila we nokugandja olusheno pondje miipambu mbyoka ha gandja pethimbo ndika.Pahokololo lya Nghimtina, oonkundathana kombinga yoproyeka yolusheno lwohasa odhu uka pondondo ya hugunina.Molwoshinima shika, ehangano lyedhina Zimbabwe Electricity Supply Authority Holdings olya kwashilipaleke kutya otali ka gandja olusheno ku NamPower uule woomvula ntano – ashike ota lu ka futwa. Omahangano ngoka gaali, pamwe nehangano lyokutopola olusheno mu Zimbabwe lyedhina Zimbabwe Electricity Distribution Company (ZEDC) oga shaina oloona nosho wo omukanda gwelando lyolusheno mEtitatu moka NamPower ta gandja oshimaliwa shoka pamukalo gwoloona nokulanda olusheno ku Zimbabwe.Patsokumweuvathano ndika, NamPower ota kala ha pewa olusheno lwo150MW uule womimvo ntano. Etanutho nenawapeko lyomashina gane golusheno pu Hwange otali tameke pethimbo lyoomwedhi hamano dha hugunina dhomumvo 2007, ashike sho ta tu ka thika mu Januali 2008, NamPower ota ka kala ha mono olusheno lwo 40MW.Shilamba ta koleke ngeyi kutya eshina lyahugunina otali ka manithwa okulongwa mu Aguste omumvo tagu ya.Omashina ngoka ngele oga longwa ohaga vulu okugandja olusheno lwoomega Watts 480 (480 MW), ashike oga kala taga longo nokusitopa molwashoka Zimbabwe okwa kala nuudhigu sho ga kala haga teka nosho wo ompumbwe yomakalamanya.Shilamba ta ti enawapeko lyoshitaasi sholusheno pu Hwange ita li ka eta owala omauwanawa ku Zimbabwe na Namibia, ihe otali ka eta wo omauwanawa moshitopolwa sha Afrika lyokuumbugantu.Ta ti Namibia pethimbo ndika okuna ompumbwe yolusheno lwo 300MW.Sho nee Namibia ta ka kala ha mono olusheno lwo150MW okuza ku Zimbabwe, Shilamba okwa zimine ngeyi kutya Namibia okwa pumbwa okuninga oshindji kombinga yompumbwe ndjika.Pethimbo ndika, Namibia oha pewa olusheno lwoopelesenda 50 lwaampoka okuza kOsasiona yolusheno ya Koeberg mu South Afrika.Sho South Afrika a li e na uupyakadhi wolusheno omumvo gwa zi ko, Namibia okwa li a e ta po omukalo gwokudhima omahala gamwe nokugandja omulilo komahala omakwawo pamukalo gwomalufo.South Afrika oha gandja oopelesenda dhi vulithe pomilongo heyali natango (75%) ndyoka halu longithwa miilongo yomoshitopolwa sha Southern African Development Community (SADC).Shilamba ta ti nando Namibia ta ka pewa olusheno lwo 150 okuza ku Zimbabwe, otalu ka thika ku Namibia talu zilile ku South Afrika molwashoka omakwatathano gopamalusheno pokati ka Namibia na Zimbabwe otaga ka manithwa owala momumvo 2009.Ta ti Namibia oha kutha wo olusheno piishiindalongo ngaashi Zambia na Mozabique okupitila mehangano lya Southern Africa Power Pool (SAPP).Omasiku ga zi ko, Ominista yOomina nIikwankondo omusamane Erkki Nghimtina okwa li a londodha oshigwana kutya otashi vulika South Afrika a ka hulithe po okugandja olusheno ku Namibia mu Aguste ngele okwa kala nompumbwe onene yolusheno moshilongo she.Ngele Okampani ya Eskom oya kwatwa kuupyakadhi wompumbwe yolusheno, Namibia oha thiminikwa okulongitha Osasiona yolusheno ya Van Eck ndjoka yi li mOvenduka.Elongitho lyolusheno otali indjipala mu South Afrika na Eskom okwa tumbula poompito odhindji kutya ita ka tsikila we nokugandja olusheno pondje miipambu mbyoka ha gandja pethimbo ndika.Pahokololo lya Nghimtina, oonkundathana kombinga yoproyeka yolusheno lwohasa odhu uka pondondo ya hugunina.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News