Mbeki a ningwa omuhangukununi mu Zim

D AR ES SALAAM – Aawiliki yiilongo ya Afrika lyUumbugantu oya hogolola Omupresidende gwa South Afrika Thabo Mbeki, oye a ninge omuhangukununi pokati kEpangelo lya Zimbabwe noongundu dhompilameno.

Mbeki oshilongo shika okwe shi pewa poshigongi shesiku limwe shAaleli yiilongo ya Afrika lyuumbugantu, shoka sha li mu Dar es Saalam sha Tanzania oshiwike sha zi ko. Mbeki oku na nee okweeta po onkalo yopapolitika yi li nawa moshilongo shika (Zimbabwe).Oshigongi shika osha ningi wo eindilo kiilongo ya Europe yi kuthe po oondjindikila ndhoka ya ningila Zimbabwe na Britain okwa indilwa a gandja oshimaliwa shi kwathele moprograma yetopolululo lyevi moshilongo shika.Britain oye a li a kolonyeke Zimbabwe ngoka a manguluka momumvo 1980.Omunashipundi gwehangano lyiilongo ya Afrika lyUumbugantu ano tutye Southern African Develoment Community (SADC), Omupresidende gwa Tanzania Jakaya Kikwete okwa ti oshigongi shika shomeendelelo osha ningi wo eindilo kAaZimbabwe ayehe ya longele kumwe, opo oshilongo shawo kashi gwile moshiponga oshinene.Aaleli ya Afrika lyUumbugantu, moka ya kala nokupewa uusama kutya ohaya kala ashike ya tala onkalo yu uka kuuwinayi ihe ihaya popi ko sha, oya ningi oshigongi shika konima sho mu Zimbabwe mwa holoka omahepeko nomadhengo giilyo yoongundu dhompilemeno, mwa kwatelwa wo Omuwiliki gwongundu ya Movement for Democratic Change (MDC), Morgan Tsvangirai.Aawiliki ya Afrika lyUumbugantu oyi ikwata wo onkalo yEliko ndjoka kayi li nayi, ndjoka ya eta ompumbwe yiikulya noyiinima yilwe ya simana nonkondo monkalamwenyo yomuntu esiku kehe mu Zimbabwe.Manga oshigongi shika inashi ningwa, aanadiplomaate yamwe oya li ya popi kutya aawiliki yiilongo ya Afrika lyUumbugantu, otaya ka lombwela Mugabe ka ye mo momahogololo gOpaupresidende, omanga ongundu yo MDC ya li ya popi kutya Amerika niilongo yilwe yAaEuropa oya lombwele aawiliki yiilongo ya Afrika lyUumbugantu, ya kuthe etokolo lya kindja kombinga yOmupresidende gwa Zimbabwe Robert Mugabe.Mugabe ngoka a kala Omupresidende gwa Zimbabwe okuza owala mesiku lyemanguluko okuza muukoloni wa Britain ngashiingeyi oku na oomvula 83.Amushanga omukulu gwIikwapondje gwa Amerika Madeleine Albright nOmubiisofi Omukuluntu Desmond Tutu mEtine lya zi ko, oya li ya ningi eindilo kuuyuni u kondeme omakuyunguto ngoka taga etwa mu Zimbabwe kEpangelo lya Mugabe.ZimOnlineMbeki oku na nee okweeta po onkalo yopapolitika yi li nawa moshilongo shika (Zimbabwe).Oshigongi shika osha ningi wo eindilo kiilongo ya Europe yi kuthe po oondjindikila ndhoka ya ningila Zimbabwe na Britain okwa indilwa a gandja oshimaliwa shi kwathele moprograma yetopolululo lyevi moshilongo shika.Britain oye a li a kolonyeke Zimbabwe ngoka a manguluka momumvo 1980.Omunashipundi gwehangano lyiilongo ya Afrika lyUumbugantu ano tutye Southern African Develoment Community (SADC), Omupresidende gwa Tanzania Jakaya Kikwete okwa ti oshigongi shika shomeendelelo osha ningi wo eindilo kAaZimbabwe ayehe ya longele kumwe, opo oshilongo shawo kashi gwile moshiponga oshinene.Aaleli ya Afrika lyUumbugantu, moka ya kala nokupewa uusama kutya ohaya kala ashike ya tala onkalo yu uka kuuwinayi ihe ihaya popi ko sha, oya ningi oshigongi shika konima sho mu Zimbabwe mwa holoka omahepeko nomadhengo giilyo yoongundu dhompilemeno, mwa kwatelwa wo Omuwiliki gwongundu ya Movement for Democratic Change (MDC), Morgan Tsvangirai.Aawiliki ya Afrika lyUumbugantu oyi ikwata wo onkalo yEliko ndjoka kayi li nayi, ndjoka ya eta ompumbwe yiikulya noyiinima yilwe ya simana nonkondo monkalamwenyo yomuntu esiku kehe mu Zimbabwe.Manga oshigongi shika inashi ningwa, aanadiplomaate yamwe oya li ya popi kutya aawiliki yiilongo ya Afrika lyUumbugantu, otaya ka lombwela Mugabe ka ye mo momahogololo gOpaupresidende, omanga ongundu yo MDC ya li ya popi kutya Amerika niilongo yilwe yAaEuropa oya lombwele aawiliki yiilongo ya Afrika lyUumbugantu, ya kuthe etokolo lya kindja kombinga yOmupresidende gwa Zimbabwe Robert Mugabe.Mugabe ngoka a kala Omupresidende gwa Zimbabwe okuza owala mesiku lyemanguluko okuza muukoloni wa Britain ngashiingeyi oku na oomvula 83.Amushanga omukulu gwIikwapondje gwa Amerika Madeleine Albright nOmubiisofi Omukuluntu Desmond Tutu mEtine lya zi ko, oya li ya ningi eindilo kuuyuni u kondeme omakuyunguto ngoka taga etwa mu Zimbabwe kEpangelo lya Mugabe.ZimOnline