Mbeki a kundathana na Pohamba kombinga yekopi lyuuyuni momumvo 2010

Mbeki a kundathana na Pohamba kombinga yekopi lyuuyuni momumvo 2010

N amibia na South Afrika otaya ka ninga oshigongi oshinene shaapunguli mokati komumvo tagu ya molwashoka iilongo mbika iyali otayi ilongekidhile okunawapeka omaliko gayo pethimbo tayi ilongekidhile uudhano wEkopi lyuunu ndyoka tali ka kala ko momumvo 2010 mu South Afrika.

Ominista ya Namibia yIipindi nIikwafaabulika Immanuel Ngatjizeko okwa popi mEtiyali lyoshiwike shika kutya iilongo mbika iyali oya totha mo ooproyeka kumwe dhi li 48 mu Namibia na South Afrika ndhoka ya dhiladhila oku ka landitha kaapunguli pethimbo lyoshigongi shoka tashi ka kala ko omumvo tagu ya. Ooproyeka ndhika odha kwatela mo iikondo ngaashi; okunduluka iinima, omapashiyono, niiyenditho nenge tutye ondalasipota.Ta ti, iilongo mbika iyali oyi na omukumo kutya aapunguli otaya ka kala nohokwe okulanda nenge tutye okupungula mooproyeka ndhoka.Ngatjizeko okwa li ta popi pethimbo lyokukuthilako iikundaneki mOveduka konima yoonkundathana dhawo nOmupresidende gwEpangelo lya South Afrika naakwanepangelo lye.Osheendo shika shaakwanepangelo osha li sha kwatelwa komeho kOmupresidende Hifikepunye Pohamba nOmupresidende gwa South Afrika Thabo Mbeki, osh ali wo sha kundathana kombinga yoonkambadhala dhomayambulepo ngaashi Ondjila onene ya Trans-Kalahari Highway, shoka sha kwatela mo wo Botswana.Ngatjizeko ta ti oproyeka ya Ai-Ais Richtersveld Transfrontier Park nayo oya kundathanwa pethimbo ndyoka iilongo mbika iyali tayi dhiladhila okutota po omiyelo oompe dhokupitila aapashiyoni opo aapashiyoni ya indjipale pamatalelopo giilongo mbika iyali.”Ooministeli dhOmatalelopo miilongo mbika iyali otadhi ka kuutumba opo dhi tale kutya iikunino mbyoka yiinamwenyo otayi longithwa ngiini,” Ngatjizeko ta popi.Namibia okwa hala okumona omauwanawa pethimbo lyekopi lyuuyuni ndyoka tali ka kala mu South Afrika momumvo 2010.”Ekopi lyUuyuni kali shi owala oshinima sha South Afrika nenge shomoshitopolwa sha SADC.Otashi ningwa opo Afrika a mone omauwanawa.Oshi iikwatelela nee kaanangeshefa yetu opo ya katuke oonkatu dhokumona omauwanawa moshinima shika,” Ngatjizeko ta popi.Mbushe gwe miilonga Omusouth Afrika, Mandisi Mpahlwa, okwa popi wo naye kutya aanangeshefa miilongo mbika iyali oya pumbwa okupungula miinima ngaashi miikwamina, momatalelopo nomuunamapya.Iikundathanwa yilwe mbyoka ya li pokati kiiyendo yomapangelo ngoka gaali ongaashi, oproyeka ya Kudu Gas ndjoka yi li komunkulofuta gwa Namibia, ompumbwe yolusheno ndjoka yi li mu South Afrika ompumbwe ya faathana ndjoka ya taalela oshitopolwa sha Southern African Customs Union (Sacu) nosho wo Southern n African Development Community.Mpahlwa ta ti oonkundathana dhawo odha li wo dha tala kombinga yethaneko kutya Sacu na kuthe po iifuta yopamaalaka mbyoma hayi futithwa aalandithi yomalapi niikwaikutu okuza ku Malawi, Mozambique, Tanzania na Zambia (MMTZ).Sacu okwa tholomwa po kiilongo ngaashi; Botswana, Namibia, Lesotho, South Afrika na Swaziland (iilongo mbyoka yi ithanwa BNLS).Iilongo ya MMTZ oya kala hayi kanditha iikwaikutu niikwamalapi pwaana okufutithwa iishoshela miinima mbika okuza momumvo 2000.Osheendo osha South Afrika osha kwatela mo nee ngaashi; Oministeli yOmidhingoloko nOmatalelopo Marthinus van Schalkwyk nosho wo Oministeli yIinima yopashigwana Alec Erwin.Osheendo shika p-sha ka shuna kegumbo omutenya gwesiku tuu ndyoka konima yoonkundathana.Ooproyeka ndhika odha kwatela mo iikondo ngaashi; okunduluka iinima, omapashiyono, niiyenditho nenge tutye ondalasipota.Ta ti, iilongo mbika iyali oyi na omukumo kutya aapunguli otaya ka kala nohokwe okulanda nenge tutye okupungula mooproyeka ndhoka.Ngatjizeko okwa li ta popi pethimbo lyokukuthilako iikundaneki mOveduka konima yoonkundathana dhawo nOmupresidende gwEpangelo lya South Afrika naakwanepangelo lye.Osheendo shika shaakwanepangelo osha li sha kwatelwa komeho kOmupresidende Hifikepunye Pohamba nOmupresidende gwa South Afrika Thabo Mbeki, osh ali wo sha kundathana kombinga yoonkambadhala dhomayambulepo ngaashi Ondjila onene ya Trans-Kalahari Highway, shoka sha kwatela mo wo Botswana.Ngatjizeko ta ti oproyeka ya Ai-Ais Richtersveld Transfrontier Park nayo oya kundathanwa pethimbo ndyoka iilongo mbika iyali tayi dhiladhila okutota po omiyelo oompe dhokupitila aapashiyoni opo aapashiyoni ya indjipale pamatalelopo giilongo mbika iyali.”Ooministeli dhOmatalelopo miilongo mbika iyali otadhi ka kuutumba opo dhi tale kutya iikunino mbyoka yiinamwenyo otayi longithwa ngiini,” Ngatjizeko ta popi.Namibia okwa hala okumona omauwanawa pethimbo lyekopi lyuuyuni ndyoka tali ka kala mu South Afrika momumvo 2010.”Ekopi lyUuyuni kali shi owala oshinima sha South Afrika nenge shomoshitopolwa sha SADC.Otashi ningwa opo Afrika a mone omauwanawa.Oshi iikwatelela nee kaanangeshefa yetu opo ya katuke oonkatu dhokumona omauwanawa moshinima shika,” Ngatjizeko ta popi.Mbushe gwe miilonga Omusouth Afrika, Mandisi Mpahlwa, okwa popi wo naye kutya aanangeshefa miilongo mbika iyali oya pumbwa okupungula miinima ngaashi miikwamina, momatalelopo nomuunamapya.Iikundathanwa yilwe mbyoka ya li pokati kiiyendo yomapangelo ngoka gaali ongaashi, oproyeka ya Kudu Gas ndjoka yi li komunkulofuta gwa Namibia, ompumbwe yolusheno ndjoka yi li mu South Afrika ompumbwe ya faathana ndjoka ya taalela oshitopolwa sha Southern African Customs Union (Sacu) nosho wo Southern n African Development Community.Mpahlwa ta ti oonkundathana dhawo odha li wo dha tala kombinga yethaneko kutya Sacu na kuthe po iifuta yopamaalaka mbyoma hayi futithwa aalandithi yomalapi niikwaikutu okuza ku Malawi, Mozambique, Tanzania na Zambia (MMTZ).Sacu okwa tholomwa po kiilongo ngaashi; Botswana, Namibia, Lesotho, South Afrika na Swaziland (iilongo mbyoka yi ithanwa BNLS).Iilongo ya MMTZ oya kala hayi kanditha iikwaikutu niikwamalapi pwaana okufutithwa iishoshela miinima mbika okuza momumvo 2000.Osheendo osha South Afrika osha kwatela mo nee ngaashi; Oministeli yOmidhingoloko nOmatalelopo Marthinus van Schalkwyk nosho wo Oministeli yIinima yopashigwana Alec Erwin.Osheendo shika p-sha ka shuna kegumbo omutenya gwesiku tuu ndyoka konima yoonkundathana.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News