Lironga Eparu otati iinima otayi ende nawa mu ye

Lironga Eparu otati iinima otayi ende nawa mu ye

L IRONGA Eparu, limwe lyomomahangano omanene mu Namibia gaantu mboka taya lumbu nombuto yoHIV-AIDS, olya ekelahi omapopyo kutya aaniilonga yalyo yatatu ohaya mono oshimaliwa kumwe ashihe shi li pOondola/N$80 000 komwedhi.

Nande ongaaka, ehangano ndika olya tindi okupopya kutya aantu mbaka ohaya kwata oshimaliwa shi thike peni komwedhi. Omasiku ngaka, ehangano ndika olya li lya tula omushangwa gwa futila miikundaneki, moka lya popi kutya omapopyo ngaka otaga taandelithwa komuntu gumwe a li nale omuniilonga gwawo, ngoka a hala okuteya po Lironga Eparu.Pethimbo ndyoka, ehangano ndika olya li lya pewa oshiwike ashihe shu udha li yamukule komapopyo ngaka, ihe olya tindi okuninga ngaaka.Ehangano ndika olya li lyu uvaneke kutya otali ka ithana iikundaneki li gandje ombinga yalyo kombinga yomapopyo ngaka, ihe oshigongi shika shiikundaneki inali ke shi ninga we.”Omauyelele ngaka oga ka piyaganeka noonkondo omainyengo gaantu mboka ye na ombuto yoHIV-AIDS,” Lironga Eparu osho a popi ngaaka metseyitho ndika.Shika olye shi popi konima sho Oshifo shika sha lopota kutya egandjo lyoondjambi dhi li pombanda newiliko lya nkundipala mehangano ndika, otali shongolitha unene iilonga yehangano ndika.Oonzo dhomauyelele odha yakele ko The Namibian kutya aaniilonga yatatu mehangano ndika, gumwe oha futwa Oondola/N$37 000, gumwe N$25 000, nomukwawo oha mono N$18 000 komwedhi, omanga aakiintu yamwe ye na ombuto yoHIV-AIDS mboka ye li iilyo yOproyeka ya “Orange Baby Support Group,” ya thiminikwa okutopola omahini go “Formula Milk” naanona yawo omolu ondjala.Aantu mboka haya pewa ‘ookondalaka’ dhokuninga ‘ookelesesa’ nenge dhokugandja omayele kehangano, omathimbo gamwe ohaya vulu okufutwa oshimaliwa shOondola/N$35 000 palumwe – uuna ya dheula iilyo yehangano na shika osha eta ehangano li kanithe elalakano lyalyo nondjila moka lyu uka.Pamushangwa ngoka, Lironga Eparu a pititha miikundaneki – okwa ti opwa li pwa totwa okangundu ka li ka pewa oshinakugwanithwa shokweeta omalunduluko taga yambula po ehangano na opwa li pwa monika omutseyinawa miinima yoonzo dhopantu, a ninge omakonakono kombinga yoondjambi dhaaniilonga yehangano ndika nokweeta po oshizemo mwaashoka a mono po.Omushangwa ogwa popi kutya omapopyo kutya aaniilonga yatatu ya Lironga Eparu ohaya mono oshimaliwa shi thike mpoka, kashi shi shoshili.”Oomenindjela ayehe mbaka oya mono oshimaliwa shi li pevi komwaalu ngoka gwa popiwa,” omushangwa tagu popi ngaaka.Ogwa tsikile ko kutya iimaliwa mbyoka hayi pewa aagandjimayele naagandji yOokelesesa mboka haya pewa iilonga kehangano ndika, ohaya futwa ashike oshimalia shi li pokati kOondola/N$1 500 sigo 3 500, ihe kashi shi Oondola/N$35 000.Ehangano ndika olya ekelehi wo omapopyo kutya aakulukadhi mboka ye na ombuto yoHIV ohaya topola omahini naanona yawo.Lironga Eparu okwa tsikile ko kutya omambo gawo giinewe oga yela molwashoka oga konakonwa kehangano lyaayalulimambo lya Price Waterhouse Coopers okuza momumvo 1999, ohe inapu monika nande omalongithonayi giinewe sigo onena.Nande ongaaka, ehokololo ndyoka lya li mOshifo shika inali tya kutya mehangano omu na uulunga, ihe olya popi ashike kutya omwa fa omu na okwaathikepamwe okunene megandjo lyoondjambi dhaaniilonga.Omathimbo ga zi ko, Menindjela gIinewe mehangano ndika Peter Iitai okwa li a kwatwa po shi na sha nuulunga.Iitai okwa li aniwa a ha longele kwali mu Lironga Eparu a tulwa mo ku limwe lyomomahangano omagandji kwathelo na omakonakono kombinga ye otaga tsikile.Omasiku ngaka, ehangano ndika olya li lya tula omushangwa gwa futila miikundaneki, moka lya popi kutya omapopyo ngaka otaga taandelithwa komuntu gumwe a li nale omuniilonga gwawo, ngoka a hala okuteya po Lironga Eparu.Pethimbo ndyoka, ehangano ndika olya li lya pewa oshiwike ashihe shu udha li yamukule komapopyo ngaka, ihe olya tindi okuninga ngaaka.Ehangano ndika olya li lyu uvaneke kutya otali ka ithana iikundaneki li gandje ombinga yalyo kombinga yomapopyo ngaka, ihe oshigongi shika shiikundaneki inali ke shi ninga we.”Omauyelele ngaka oga ka piyaganeka noonkondo omainyengo gaantu mboka ye na ombuto yoHIV-AIDS,” Lironga Eparu osho a popi ngaaka metseyitho ndika.Shika olye shi popi konima sho Oshifo shika sha lopota kutya egandjo lyoondjambi dhi li pombanda newiliko lya nkundipala mehangano ndika, otali shongolitha unene iilonga yehangano ndika.Oonzo dhomauyelele odha yakele ko The Namibian kutya aaniilonga yatatu mehangano ndika, gumwe oha futwa Oondola/N$37 000, gumwe N$25 000, nomukwawo oha mono N$18 000 komwedhi, omanga aakiintu yamwe ye na ombuto yoHIV-AIDS mboka ye li iilyo yOproyeka ya “Orange Baby Support Group,” ya thiminikwa okutopola omahini go “Formula Milk” naanona yawo omolu ondjala.Aantu mboka haya pewa ‘ookondalaka’ dhokuninga ‘ookelesesa’ nenge dhokugandja omayele kehangano, omathimbo gamwe ohaya vulu okufutwa oshimaliwa shOondola/N$35 000 palumwe – uuna ya dheula iilyo yehangano na shika osha eta ehangano li kanithe elalakano lyalyo nondjila moka lyu uka.Pamushangwa ngoka, Lironga Eparu a pititha miikundaneki – okwa ti opwa li pwa totwa okangundu ka li ka pewa oshinakugwanithwa shokweeta omalunduluko taga yambula po ehangano na opwa li pwa monika omutseyinawa miinima yoonzo dhopantu, a ninge omakonakono kombinga yoondjambi dhaaniilonga yehangano ndika nokweeta po oshizemo mwaashoka a mono po.Omushangwa ogwa popi kutya omapopyo kutya aaniilonga yatatu ya Lironga Eparu ohaya mono oshimaliwa shi thike mpoka, kashi shi shoshili.”Oomenindjela ayehe mbaka oya mono oshimaliwa shi li pevi komwaalu ngoka gwa popiwa,” omushangwa tagu popi ngaaka.Ogwa tsikile ko kutya iimaliwa mbyoka hayi pewa aagandjimayele naagandji yOokelesesa mboka haya pewa iilonga kehangano ndika, ohaya futwa ashike oshimalia shi li pokati kOondola/N$1 500 sigo 3 500, ihe kashi shi Oondola/N$35 000.Ehangano ndika olya ekelehi wo omapopyo kutya aakulukadhi mboka ye na ombuto yoHIV ohaya topola omahini naanona yawo.Lironga Eparu okwa tsikile ko kutya omambo gawo giinewe oga yela molwashoka oga konakonwa kehangano lyaayalulimambo lya Price Waterhouse Coopers okuza momumvo 1999, ohe inapu monika nande omalongithonayi giinewe sigo onena.Nande ongaaka, ehokololo ndyoka lya li mOshifo shika inali tya kutya mehangano omu na uulunga, ihe olya popi ashike kutya omwa fa omu na okwaathikepamwe okunene megandjo lyoondjambi dhaaniilonga.Omathimbo ga zi ko, Menindjela gIinewe mehangano ndika Peter Iitai okwa li a kwatwa po shi na sha nuulunga.Iitai okwa li aniwa a ha longele kwali mu Lironga Eparu a tulwa mo ku limwe lyomomahangano omagandji kwathelo na omakonakono kombinga ye otaga tsikile.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News