Kingi ogwandje shili nde mu pewa kOmukwaniilwa; Hango ta ti

Kingi ogwandje shili nde mu pewa kOmukwaniilwa; Hango ta ti

O MUKUNDA gwa King Kauluma, popepi nOshivelo mOndonga, ogwandje shili, nde gu pewa nale petameko lyomimvo dhomilongo omugoyi kOmukwaniilwa gwOndonga tatekulu Immanuel Kauluma Elifas, Ben Hango ta ti ngaaka.

Ta ti ye ina teta ko nande esiku limwe omeya gaakalimo yomomukunda ngoka, nomeya ngoka haga nuwa kAakingi Kauluma oge mwene, gomomboola ye na opo a zi a kale ha pula mboka taya teke pomboola ye ya kale haya gandja po sha, oshishona lela okuyelekanitha nomwaalu ngoka hagu futwa omeya gOshikondo shEgandjo lyOmeya momikunda. Omasiku ga zi ko mOshifo shika omwa holokele oshinyolwa sha nyolwa kAakingi Kauluma, moka taya nyenyeta tate Hango ongamwene gwomukunda gwawo, ke na aniwa nayo note ya kolonyeke megandjo lyomeya nosho tuu nokwiindila kOmukwaniilwa e ya pe uuthemba ya hogolole yoyene mwene gwomukunda gwawo gulwe i ili.Mokumonathana na Hango miinima mbika, okwe yi yeleke nawa kutya; omukunda ngoka ogwa totwa po mo 1990.Ta ti kutya ehala ndyoka olya li ehala lyokamba yaakwiita ya South Afrika pethimbo lyekondjelomanguluko, nashi nee oshilongo sha manguluka, ehala ndyoka olya pewa ongundu yaagaluki, yoomvula dhopokati, mboka sho ya galukile koshilongo mo 1989 ya li ye li kOhaiyanda ya tate Eliakim Namundjebo.Sho ehala ndyoka lya King Kauluma lya li linewe kaakwiita ya South Afrika, kalya li enene nawa, nokonima yemanguluko sho lya ningi King Kauluma olya tamununwa mo sho Tileinge Hapulile kombinga yokuuninginino a gandja ko limwe lyokehala lye, ye tate Kalambi ta gandja ko wo oshipambu shimwe shehala lye kombinga yokuuzilo.Hango ota ti kutya oye a kala ta dhana onkandangala moonkundathana dhokupewa ehala ndyoka kOmukwaniilwa, nOmukwaniilwa okwe mu mono kutya ota vulu okuninga mwene gwomukunda ngoka nokwe mu ningi mwene gwomukunda ngoka, konima showo a tungu egumbo lye poCasablanca.Mo 1992, Hango okwa ningi Omunambelewa Omukuluntukalelipo gwUuministeli wIipindi nIikwafaabulika koNooli nokuza mpoka okwa kala unene i ipyakidhila niilonga yOmbelewa ye kOndangwa nokwa tula po ngaa ookapatashu ye ya tonatele oshigwana shaahoka.Hango ta ti kutya, palongekidho lye, oya eta po omunino gwomeya okuza kOshivelo, ngoka konima yethimbo gwa yonagulwa po koondjamba, molwashoka ondhalate yoshikunino shiinamwenyo, oya li ya hayi tokolwa po koondjamba nokuya mOkingi ndele tadhi yonagula omunino konima sho dha nu omeya ngoka.Oya ningi oonkundathana naakuluntu nomOkingi omwa etwa oomboola dhi li ntano, dhomeya haga pombwa mo nomashina gokolusheno, haga nu Odiisela.Hango ota ti kutya Aakingi, inaya kala taya sile nawa oomboola dhawo ndhoka oshimpwiyu, unene tuu okutula omahooli ge li nawa momashina gokupomba.Pokati mpoka, Hango ta ti,oomboola adhihe ndhoka odha teka omashina nAakingi oya kala ye li moluhepo lwomeya.Pokati mpoka sho Oshivelo sha ningwa Ondoolopa yopetameko nokukuthwa ko kElelo lya Shikoto, omeya gokomikunda oga zi mo mu NamWater noga yi mOshikondo shEgandjo lyOmeya gokUushayi, moka aakwashigwana yokomikunda ye na okutha ominino yoyene.Taya pewa nee omeya ku Rurala noku ga kaleka po, taya futu.Tashi ti Aakingi oya li nee ye na okupewa omeya kElelo lya Shikoto nokukala taye ga futile.Aakingi oshinima shoka inaye shi ninga nee.”Molwashoka ngaye nda kala unene kOndangwa pethimbo ndjoka, Aakingi oya kala kaye na omeya noya kala taya nana nondatu manga.Molwashoka moKing omwa kala kaamu na omeya, onda tokola kungaye mwene ndi mboolithe omboola yomeya pehala lyandje, na osho nda ningi koshimaliwa shandje mwene, opo Aakingi ya mone omeya,” Hango ta ti ngawo nokugwedha po kutya ngashiingeyi Aakingi nAanafaalama yaamoka noyomomudhingoloko opo haya teke pomboola ye mpoka, taya futu ofuto ontshona lela, okuyelekanitha naandjoka ya li ye na okufuta ngeno kOshikondo shEgandjo lyOmeya gokomikunda.Ta ti kutya mOmboola ye moka omwa za ominino dhi li ntano, tadhi yakula Aaking.Hango ta ti pokati mpoka okwa landele eshina lye lyokupomba omeya, nalimwe e li pewa kOshikondo shEgandjo lyOmeya kOmikunda, ngeno li kwathele ndyoka lyopomboola ye, ashike okwa tokola e ga pe po Aakingi yalwe ya katule koomboola dhawo.”Inandi ya pula ya fute sha, onde ge ya pa oshali, ongOmuleli gwawo,” Hango ta popi.”Ngame mwene onda kondja noonkondo okukwathela Aakingi nondi wete kutya mboka taya popile ndje muuwinayi, oyo mboka omuntu hakuti, ‘Waa pandula noyaka’.”Ngaye onda tokola okweenda pamwe noshigwana shomoKingi noku shi kwathela ngashi nda kala nondi li tandi shi kwathele sigo okonena,” Hango, mwene gwomukunda gwa Kingi, ta ti ngaaka.Omasiku ga zi ko mOshifo shika omwa holokele oshinyolwa sha nyolwa kAakingi Kauluma, moka taya nyenyeta tate Hango ongamwene gwomukunda gwawo, ke na aniwa nayo note ya kolonyeke megandjo lyomeya nosho tuu nokwiindila kOmukwaniilwa e ya pe uuthemba ya hogolole yoyene mwene gwomukunda gwawo gulwe i ili.Mokumonathana na Hango miinima mbika, okwe yi yeleke nawa kutya; omukunda ngoka ogwa totwa po mo 1990.Ta ti kutya ehala ndyoka olya li ehala lyokamba yaakwiita ya South Afrika pethimbo lyekondjelomanguluko, nashi nee oshilongo sha manguluka, ehala ndyoka olya pewa ongundu yaagaluki, yoomvula dhopokati, mboka sho ya galukile koshilongo mo 1989 ya li ye li kOhaiyanda ya tate Eliakim Namundjebo.Sho ehala ndyoka lya King Kauluma lya li linewe kaakwiita ya South Afrika, kalya li enene nawa, nokonima yemanguluko sho lya ningi King Kauluma olya tamununwa mo sho Tileinge Hapulile kombinga yokuuninginino a gandja ko limwe lyokehala lye, ye tate Kalambi ta gandja ko wo oshipambu shimwe shehala lye kombinga yokuuzilo.Hango ota ti kutya oye a kala ta dhana onkandangala moonkundathana dhokupewa ehala ndyoka kOmukwaniilwa, nOmukwaniilwa okwe mu mono kutya ota vulu okuninga mwene gwomukunda ngoka nokwe mu ningi mwene gwomukunda ngoka, konima showo a tungu egumbo lye poCasablanca.Mo 1992, Hango okwa ningi Omunambelewa Omukuluntukalelipo gwUuministeli wIipindi nIikwafaabulika koNooli nokuza mpoka okwa kala unene i ipyakidhila niilonga yOmbelewa ye kOndangwa nokwa tula po ngaa ookapatashu ye ya tonatele oshigwana shaahoka.Hango ta ti kutya, palongekidho lye, oya eta po omunino gwomeya okuza kOshivelo, ngoka konima yethimbo gwa yonagulwa po koondjamba, molwashoka ondhalate yoshikunino shiinamwenyo, oya li ya hayi tokolwa po koondjamba nokuya mOkingi ndele tadhi yonagula omunino konima sho dha nu omeya ngoka.Oya ningi oonkundathana naakuluntu nomOkingi omwa etwa oomboola dhi li ntano, dhomeya haga pombwa mo nomashina gokolusheno, haga nu Odiisela.Hango ota ti kutya Aakingi, inaya kala taya sile nawa oomboola dhawo ndhoka oshimpwiyu, unene tuu okutula omahooli ge li nawa momashina gokupomba.Pokati mpoka, Hango ta ti,oomboola adhihe ndhoka odha teka omashina nAakingi oya kala ye li moluhepo lwomeya.Pokati mpoka sho Oshivelo sha ningwa Ondoolopa yopetameko nokukuthwa ko kElelo lya Shikoto, omeya gokomikunda oga zi mo mu NamWater noga yi mOshikondo shEgandjo lyOmeya gokUushayi, moka aakwashigwana yokomikunda ye na okutha ominino yoyene.Taya pewa nee omeya ku Rurala noku ga kaleka po, taya futu.Tashi ti Aakingi oya li nee ye na okupewa omeya kElelo lya Shikoto nokukala taye ga futile.Aakingi oshinima shoka inaye shi ninga nee.”Molwashoka ngaye nda kala unene kOndangwa pethimbo ndjoka, Aakingi oya kala kaye na omeya noya kala taya nana nondatu manga.Molwashoka moKing omwa kala kaamu na omeya, onda tokola kungaye mwene ndi mboolithe omboola yomeya pehala lyandje, na osho nda ningi koshimaliwa shandje mwene, opo Aakingi ya mone omeya,” Hango ta ti ngawo nokugwedha po kutya ngashiingeyi Aakingi nAanafaalama yaamoka noyomomudhingoloko opo haya teke pomboola ye mpoka, taya futu ofuto ontshona lela, okuyelekanitha naandjoka ya li ye na okufuta ngeno kOshikondo shEgandjo lyOmeya gokomikunda.Ta ti kutya mOmboola ye moka omwa za ominino dhi li ntano, tadhi yakula Aaking.Hango ta ti pokati mpoka okwa landele eshina lye lyokupomba omeya, nalimwe e li pewa kOshikondo shEgandjo lyOmeya kOmikunda, ngeno li kwathele ndyoka lyopomboola ye, ashike okwa tokola e ga pe po Aakingi yalwe ya katule koomboola dhawo.”Inandi ya pula ya fute sha, onde ge ya pa oshali, ongOmuleli gwawo,” Hango ta popi.”Ngame mwene onda kondja noonkondo okukwathela Aakingi nondi wete kutya mboka taya popile ndje muuwinayi, oyo mboka omuntu hakuti, ‘Waa pandula noyaka’.”Ngaye onda tokola okweenda pamwe noshigwana shomoKingi noku shi kwathela ngashi nda kala nondi li tandi shi kwathele sigo okonena,” Hango, mwene gwomukunda gwa Kingi, ta ti ngaaka.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News