Hamutenya a thiga po Swapo

Hamutenya a thiga po Swapo

N GOKA a li nale Ominista yIikwapondje, Hidipo Hamutenya, ngoka e li gumwe gwomaawiliki aakuluntu yongundu tayi pangelo yo Swapo, ongula yohela okwa tseyitha kutya okwa thiga po ongundu ndjika.

Hamutenya oye Ominista yotango ya Namibia yOmauyelele nOmatumomawimombepo. Konima okwa ka lundulwa nokuningwa Ominista yIipindi nIikwafaabulika omanga ina ningwa Ominista yIikwapondje.Opoosa ndjika okwe ke yi kuthwa ku tatekulu Sam Nujoma manga ashike ku na omasiku omashona okuya mOkongresa ya gwedhwa po yoSwapo momumvo 2004.Hamutenya okwa lombwele iikundaneki mOvenduka kutya ye okuwete kutya ongundu yoSwapo oya kanitha omalalakano gayo nondjila, mbyoka oyo ya kala taya lalanakenene nokuya tula kumwe oomvula odhindji dha zi ko.”Oshigwana otashi lili sha hala omauvaneko ngoka ga li getu hogololitha pethimbo lyemanguluko ga gwanithwe,” Hamutenya ta popi ngaaka.Hamutenya, ngoka a popi kutya okwa thiga po wo oshipundi she ong’oshilyo shoSwapo mOmutumba gwOpashigwana, okwa ti “ondi wete kutya itandi vulu we okukala oshilyo shosipana ndjka, ndjoka ya kanitha ondjila nomalalakano gayo.Nomolwasho, otandi tseyitha mpaka eikuthemo lyandje moSwapo nosho wo mOparlaimende”.Hamutenya okwa ti ye okwa longela Aanamibia okupitila moSwapo uule woomvula 46, “ihe otu na okukala twe shi koneka ngeyi kutya onkalo yopapolitika kayi shi ompu.Uudhigu mboka owo nee nda kala muwo uule woomvula ndatu dha zi ko”.Ta ti oSwapo okwe yi ‘ndjoina’ pethimbo e li mepipi lyuugundjuka woomvula 22, e shi ningi omolwEpangelo lyaa na uuyuuki nokatongotongo ndyoka lya li moshilongo pethimbo ndyoka.”Onda ningi nee oshilyo shehangano enene enankondo ndyoka lya lwila nokumangulula oshilongo shika nosho wo okukutha enenevi (lyaAfrika) kondjoko yuukoloni nomomahepeko gaantu,” Hamutenya ta lombwele ngaaka iikundaneki ohela.Hamutenya okwa li mongundu yAanamibia yotango mboka ya yi muupongekwa momumvo 1961.Momumvo 1963, okwa li a tumwa koSwapo ko Cairo sha Egipiti, hoka a ka longela mOmbelewa yoSwapo mewiliko lya nakusa Emil Appolus.Okuza mpoka okwa ka tumwa ku Amerika momumvo 1964 pamwe na Hage Geingob na Theo-Ben Gurirab, hoka a ka ningwa wo omukalelipo gwoSwapo.”Momumvo 1973, onda galukile kOombelewa oonene dhoSwapo mo Zambia, moka a ka pewa opoosa yUukuluntu wElongo lyAakwaSwapo.Momumvo 1976, Swapo okwa li natango e mu pe oshinakugwanithwa oshinene shokukala oshilyo shokangundu kokutotapo nokuwilika Oshiputudhilo shelongo shedhina United Nations Institute for Namibia (UNIN), moka wo a li ong’omugandji gwootundi.Momumvo ogwo tuu ngoka, Hamutenya okwa li a hogololwa a ninge oshilyo shOngundumutima yoSwapo nosho wo shokangndu okaningimatokolo omanene gopapolitika (Swapo Politiburo), moka a kala sigo ota thigi po nee opaati yoSwapo ongula yohela.Momumvo 1977, Hamutenya okwa li a ningi oshilyo shokomitiye yoSwapo ndjoka ya li tayi ningi oonkundathana niilongo yokuuninginino kombinga yetulomiilonga lyokatokolitho kIigwanahangano 435, hoka ka li taka lalakanene emanguluko lya Namibia.Momumvo 1989, Hamutenya okwa li oshilyo shokomitiye ndjoka ya tota po ‘omanifesto’ yomahogololo goSwapo.Konima sho Swapo a sindana omahogololo, okwa ka tulwa mokomitiye ndjoka ya tota po Ekotampango lya Namibia, shoka she ke mu ninga nee gumwe gwomaakokoli yOrepublika ya Namibia.Konima okwa ka lundulwa nokuningwa Ominista yIipindi nIikwafaabulika omanga ina ningwa Ominista yIikwapondje.Opoosa ndjika okwe ke yi kuthwa ku tatekulu Sam Nujoma manga ashike ku na omasiku omashona okuya mOkongresa ya gwedhwa po yoSwapo momumvo 2004.Hamutenya okwa lombwele iikundaneki mOvenduka kutya ye okuwete kutya ongundu yoSwapo oya kanitha omalalakano gayo nondjila, mbyoka oyo ya kala taya lalanakenene nokuya tula kumwe oomvula odhindji dha zi ko.”Oshigwana otashi lili sha hala omauvaneko ngoka ga li getu hogololitha pethimbo lyemanguluko ga gwanithwe,” Hamutenya ta popi ngaaka.Hamutenya, ngoka a popi kutya okwa thiga po wo oshipundi she ong’oshilyo shoSwapo mOmutumba gwOpashigwana, okwa ti “ondi wete kutya itandi vulu we okukala oshilyo shosipana ndjka, ndjoka ya kanitha ondjila nomalalakano gayo.Nomolwasho, otandi tseyitha mpaka eikuthemo lyandje moSwapo nosho wo mOparlaimende”.Hamutenya okwa ti ye okwa longela Aanamibia okupitila moSwapo uule woomvula 46, “ihe otu na okukala twe shi koneka ngeyi kutya onkalo yopapolitika kayi shi ompu.Uudhigu mboka owo nee nda kala muwo uule woomvula ndatu dha zi ko”.Ta ti oSwapo okwe yi ‘ndjoina’ pethimbo e li mepipi lyuugundjuka woomvula 22, e shi ningi omolwEpangelo lyaa na uuyuuki nokatongotongo ndyoka lya li moshilongo pethimbo ndyoka.”Onda ningi nee oshilyo shehangano enene enankondo ndyoka lya lwila nokumangulula oshilongo shika nosho wo okukutha enenevi (lyaAfrika) kondjoko yuukoloni nomomahepeko gaantu,” Hamutenya ta lombwele ngaaka iikundaneki ohela.Hamutenya okwa li mongundu yAanamibia yotango mboka ya yi muupongekwa momumvo 1961.Momumvo 1963, okwa li a tumwa koSwapo ko Cairo sha Egipiti, hoka a ka longela mOmbelewa yoSwapo mewiliko lya nakusa Emil Appolus.Okuza mpoka okwa ka tumwa ku Amerika momumvo 1964 pamwe na Hage Geingob na Theo-Ben Gurirab, hoka a ka ningwa wo omukalelipo gwoSwapo.”Momumvo 1973, onda galukile kOombelewa oonene dhoSwapo mo Zambia, moka a ka pewa opoosa yUukuluntu wElongo lyAakwaSwapo.Momumvo 1976, Swapo okwa li natango e mu pe oshinakugwanithwa oshinene shokukala oshilyo shokangundu kokutotapo nokuwilika Oshiputudhilo shelongo shedhina United Nations Institute for Namibia (UNIN), moka wo a li ong’omugandji gwootundi.Momumvo ogwo tuu ngoka, Hamutenya okwa li a hogololwa a ninge oshilyo shOngundumutima yoSwapo nosho wo shokangndu okaningimatokolo omanene gopapolitika (Swapo Politiburo), moka a kala sigo ota thigi po nee opaati yoSwapo ongula yohela.Momumvo 1977, Hamutenya okwa li a ningi oshilyo shokomitiye yoSwapo ndjoka ya li tayi ningi oonkundathana niilongo yokuuninginino kombinga yetulomiilonga lyokatokolitho kIigwanahangano 435, hoka ka li taka lalakanene emanguluko lya Namibia.Momumvo 1989, Hamutenya okwa li oshilyo shokomitiye ndjoka ya tota po ‘omanifesto’ yomahogololo goSwapo.Konima sho Swapo a sindana omahogololo, okwa ka tulwa mokomitiye ndjoka ya tota po Ekotampango lya Namibia, shoka she ke mu ninga nee gumwe gwomaakokoli yOrepublika ya Namibia.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News