Esiku lyAaniilonga lya sitha uunye

Esiku lyAaniilonga lya sitha uunye

A ANTU owala aashona inaya thika nokomathele gaali oyo ya li poshituthi shokudhimbulukwa esiku lyaaniilonga mEsiku lyotango lya Mei (Ma Day) oshiwike sha zi ko mOvenduka.

Aalongekidhi yoshituthi shika oya ulike kutya oya uvithwa nayi kaaniilonga oyendji mboka inaya holoka koshituthi shawo shika – shoka hashi dhanwa konyala muuyuni auhe omumvo kehe. Nando ongaaka, omahangano gaaniilonga, gaanuulema nosho wo omahangano gaanangeshefa aashona naamboka yopokati inaga tonyalekwa naanaa kokwaaholoka kwaaniilonga poshituthi shika.Ashike oga tsikile nokugandja omawi gawo mesiku ndika lyaaniilonga.Omupresidende gwEhangano lyOmahangano gAaniilonga (NUNW) Alpheus Muheua okwa tsikile netumwalaka lye nokuponokela omahangano ngoka haga thitha aaniilonga, ta indile nokuli Epangelo li kuthe omahangano ngoka oonkondo paveta.”Ngele opu na ooveta ndhoka tadhi popile nenge ndhoka dha totitha po omahangano ngoka, nadhi kuthwe po ongoshinima shomeendelelo.”Otu shi shi nawa kutya yamwe yomaanambelewa aakuluntu yEpangelo mwakwatelwa nokuli Oominista dhimwe dhOkabinete, oye na oosheya (ya pewa iipambu) mookampani ndhoka dhokuthipa aantu ombinzi.”Oshinima shika, oshi li lela ekengelelo enene musho shene,” Muheua ta popi ngaaka mEsiku lyAaniilonga (May Day) oshiwike sha zi ko.Omuwiliki nguka gwehangano lyomahangano gAaniilonga NUNW okwa ponkele wo omahangano gamwe ngoka ga ndopa mokutula miilonga omulandu gwoAffirmative Action, ta ti oge na “okatongotongo nuukwamuhoko.”Ta ti Epangelo olya pumbwa oku kala ihali gandja we ootendela komahangano ngoka ong’egeelo molwashoka ihaga landula ooveta.Muheua okwa popi wo kutya okwi ikwata okwaaniilonga moshilongo hoka ta ti kutya otaku ki ihata poolesenda omilongo ne (40%).Ta ti omolwoshinima shoka, ekoko lyeliko ndyoka tali monika kashona moshilongo, aathigona ihaya liko sha kulyo.Omupresidende gwehangano lyedhina Namibia Small Trade Association (Namstra), Veripi Kandenge, okwa tsukumwe na Muheua moshinima shika.Okwa indile nekomono lyokomutse kutya omahangano gopaumwene oga pumbwa okuninga po shomupondo mokukwatha iigwana moka haga kutha aaniilonga yawo.”Ethimbo ongashiingeyi okuninga etokolo lyokuboikota okulanda iinima yawo nosho wo omayakulo gawo,” Kandenge ta popi ngaaka.Okwa indile wo Epangelo opo li gamene oongeshefa oontshona dhaaluudhe kaadhi ponwepo kookampani oonene ndhoka hadhi patulula iitayi yadho pominkulo dhuungeshefa mboka uushona.”Omahangano ngoka omanankondo ohaga kutha aanangeshefa aashona yaaluudhe oonkatu dhuunangeshefa nokuya shunitha monima ya ninge aaniilonga yowala.Ta popi pehala lyaanuulema, Omugandjimayele e na sha nIinima yapamba aanuulema mOmbelewa yOmupilima, Tjiueza Tjombumbi, okwa popi kutya okwa uvithwa nayi kiikondo iigandji yiilonga okuza owala pemanguluko lyoshilongo.Ta ti inapu ningwa sha shomupondo okukuta aanuulema nosho wo ekwatelomo lyawo moprograma yoAffirmative Action, okugogwa omuhoka komulungo kwowala.Tjombumbi ta ti ombelewa yOmupilima nayi kuthe po oshinakugwanithwa shi na sha nomakuto gaanuulema okuza kUuministeli wAaniilonga nUuthikepamwe.Okwa indile wo Epangelo li kale lya kwashilipaleka kutya okukathika komumvo 2010, oopelesenda 10 dhoopoosa mEpangelo, miikondo yEpangelo nosho wo momauministeli odha tulwa aanuulema.Ta ti oshinima shika nashi kwatelemo tuu nOmutumba gwOpashigwana nosho wo Olaata yOpashigwana.Omupresidende Hifikepunye Pohamba okwa li wo a tegelelwa a kale a thika poshiithanene shoka shEsiku lya Mei, ashike ina holoka.Oshipopiwa she osha leshwa ku Ngoloneya gwoshitopolwa sha Khomas Sofia Shaningwa.Moshipopiwa she, Pohamba okwa popi kutya Epangelo otali kambadhala okulonga mo oshinima shethitho lyaaniilonga, shoka sha kwatelwa montotwaveta ndjoka tayi ungaungiwa nayo kOparliamende pethimbo ndika.”Ehangano lyAaniilonga lyOpaigwana olya ningi epopilo kutya ehangano kehe tali kambadhala okulonga nomathitho gaaniilonga inali holeka uukwatya walyo woshili.Ookampani ndhoka tadhi thithi aaniilonga mu Namibia otadhi vulu okutulwa muukwatya mboka inau halika kehangano ndyoka,” Omupresidende ta popi ngaaka.Nando ongaaka, omahangano gaaniilonga, gaanuulema nosho wo omahangano gaanangeshefa aashona naamboka yopokati inaga tonyalekwa naanaa kokwaaholoka kwaaniilonga poshituthi shika.Ashike oga tsikile nokugandja omawi gawo mesiku ndika lyaaniilonga.Omupresidende gwEhangano lyOmahangano gAaniilonga (NUNW) Alpheus Muheua okwa tsikile netumwalaka lye nokuponokela omahangano ngoka haga thitha aaniilonga, ta indile nokuli Epangelo li kuthe omahangano ngoka oonkondo paveta.”Ngele opu na ooveta ndhoka tadhi popile nenge ndhoka dha totitha po omahangano ngoka, nadhi kuthwe po ongoshinima shomeendelelo.”Otu shi shi nawa kutya yamwe yomaanambelewa aakuluntu yEpangelo mwakwatelwa nokuli Oominista dhimwe dhOkabinete, oye na oosheya (ya pewa iipambu) mookampani ndhoka dhokuthipa aantu ombinzi.”Oshinima shika, oshi li lela ekengelelo enene musho shene,” Muheua ta popi ngaaka mEsiku lyAaniilonga (May Day) oshiwike sha zi ko.Omuwiliki nguka gwehangano lyomahangano gAaniilonga NUNW okwa ponkele wo omahangano gamwe ngoka ga ndopa mokutula miilonga omulandu gwoAffirmative Action, ta ti oge na “okatongotongo nuukwamuhoko.”Ta ti Epangelo olya pumbwa oku kala ihali gandja we ootendela komahangano ngoka ong’egeelo molwashoka ihaga landula ooveta.Muheua okwa popi wo kutya okwi ikwata okwaaniilonga moshilongo hoka ta ti kutya otaku ki ihata poolesenda omilongo ne (40%).Ta ti omolwoshinima shoka, ekoko lyeliko ndyoka tali monika kashona moshilongo, aathigona ihaya liko sha kulyo.Omupresidende gwehangano lyedhina Namibia Small Trade Association (Namstra), Veripi Kandenge, okwa tsukumwe na Muheua moshinima shika.Okwa indile nekomono lyokomutse kutya omahangano gopaumwene oga pumbwa okuninga po shomupondo mokukwatha iigwana moka haga kutha aaniilonga yawo.”Ethimbo ongashiingeyi okuninga etokolo lyokuboikota okulanda iinima yawo nosho wo omayakulo gawo,” Kandenge ta popi ngaaka. Okwa indile wo Epangelo opo li gamene oongeshefa oontshona dhaaluudhe kaadhi ponwepo kookampani oonene ndhoka hadhi patulula iitayi yadho pominkulo dhuungeshefa mboka uushona.”Omahangano ngoka omanankondo ohaga kutha aanangeshefa aashona yaaluudhe oonkatu dhuunangeshefa nokuya shunitha monima ya ninge aaniilonga yowala.Ta popi pehala lyaanuulema, Omugandjimayele e na sha nIinima yapamba aanuulema mOmbelewa yOmupilima, Tjiueza Tjombumbi, okwa popi kutya okwa uvithwa nayi kiikondo iigandji yiilonga okuza owala pemanguluko lyoshilongo.Ta ti inapu ningwa sha shomupondo okukuta aanuulema nosho wo ekwatelomo lyawo moprograma yoAffirmative Action, okugogwa omuhoka komulungo kwowala.Tjombumbi ta ti ombelewa yOmupilima nayi kuthe po oshinakugwanithwa shi na sha nomakuto gaanuulema okuza kUuministeli wAaniilonga nUuthikepamwe.Okwa indile wo Epangelo li kale lya kwashilipaleka kutya okukathika komumvo 2010, oopelesenda 10 dhoopoosa mEpangelo, miikondo yEpangelo nosho wo momauministeli odha tulwa aanuulema.Ta ti oshinima shika nashi kwatelemo tuu nOmutumba gwOpashigwana nosho wo Olaata yOpashigwana.Omupresidende Hifikepunye Pohamba okwa li wo a tegelelwa a kale a thika poshiithanene shoka shEsiku lya Mei, ashike ina holoka.Oshipopiwa she osha leshwa ku Ngoloneya gwoshitopolwa sha Khomas Sofia Shaningwa.Moshipopiwa she, Pohamba okwa popi kutya Epangelo otali kambadhala okulonga mo oshinima shethitho lyaaniilonga, shoka sha kwatelwa montotwaveta ndjoka tayi ungaungiwa nayo kOparliamende pethimbo ndika.”Ehangano lyAaniilonga lyOpaigwana olya ningi epopilo kutya ehangano kehe tali kambadhala okulonga nomathitho gaaniilonga inali holeka uukwatya walyo woshili.Ookampani ndhoka tadhi thithi aaniilonga mu Namibia otadhi vulu okutulwa muukwatya mboka inau halika kehangano ndyoka,” Omupresidende ta popi ngaaka.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News