OMUYALULI gwomambo giimaliwa yepangelo ota ti ethimbo ele ndyoka aavu haya tegelele opo ya mone epango miipangelo nuupangelo uushona wepangelo, omahala giilonga geli 935 gaana aaniilonga yuundjolowele noshowo okupangela iilongitho yuunamiti inaa kwiihwapo, ko ihaku ningwa pethimbo oyo yimwe ta yi, yi moshipala iilonga yaanambelewa yuundjolowele okugandja eyakulo li li nawa , moshilongo.
Mbika oyo yimwe yomiiyimbi niikateki megandjo lye yakulo lyuunamiti, ya kwatelwa momushangwahokololo kombinga yiilonga yuundjolowele miitopolwa itano yoshilongo pokati komimvo 2006 sigo 2008 ngoka gwa tulwa komeho gOshigongi shopashigwana oshiwike sha yi. Omushangwahokololo nguka ogwa ngongwapo muKotoba omvula ya yi.Aanambelewa mombelewa yomuyaluli oya li ya talelepo iipangelo moKhomas, Karas, Kavango, Oshana nErongo.Ekonakono ndika nenge eyalulo ndika olya li lya ningwa sha zi momahokololo kutya aayakulwa ohaya kala unene ethimbo ele piipangelo ya tegelela okuyakulwa na omanyenyeto ngoka ga zi miifo kombinga yeyakulo aniwa kaa lili nawa,osho omuyaluli ndjai, Junias Kandjeke a ulike.Okwa ti iipangelo kaa yina, aaniilonga ya gwana oya tula omutenge omudhigu komapepe gaapangi, oondohotola noshowo aaniilonga yomoopharmacy, oshoka ohashi kwata ethimbo ele opo omahala ngoka kaagena aaniilonga ga udhithwe.Nonando epangelo olya etapo omayakulo omape ngaashi ndyoka lyoshitopolwa shokupanga omavu gomutima, egandjo lyomiti dhokulelepeka onkalamwenyo kwaamboka yena oHIV epangelo olya dhimbwa oku tula woo aaniilonga oyendji pomahala, mboka ye na ando okugandja omayakulo ngaka ga gwedhwapo.Aaaniilonga mboka yeli po oyo ishewe ya tegelelwa opo ya longe iinakugwanithwa mbika pwame naambyoka ta ya longo nale, osho omuyaluli a ulike.Omushangwahokololo ogwa tsikile tagu ti aanambelewa yuundjolowele yamwe oya tindi oku ka longa komikunda oshoka ka ku na omahala gokukala nenge ngele oko ge li ngaka ka gena iipumbiwa ayihe.Shika osha eta sigo opo ku patwa, kuupangelo ngaashi hoka ka Shamaturu moshitopolwa shuunamiti shAndarra moKavango , hoka ka edhilwa po mo 1995 molwaashoka kapwali aaniilonga yuundjolowele .Pamushangwa hokololo guuministeli gwo 2007-2008 oka pangelo haka, oka li natango ka pata, Kandjeke ta ti.Pethimbo lyomumvo ngoka omahala ge li 195 giilonga yoondohotola oga li ge na aaniilonga ndele omilongo 68 gomwaa ngaka ogo ga li ge niwe kaa Namibia. Omanga aapangi 1 753 oya li aaNamibia.Molwaashoka opwa li ompumbwe onene yoondohotola dhaaNamibia, aanamiti noshowo aaniilonga yalwe yuundjolowele mboka yiilongekidha okulongela epangelo, aaniilonga ya za pondje yoshilongo oya kutwa miilonga opo ya longe mpoka ya pumbiwa.Ngele ethimbo lyawo lya puko euvathano lyawo olya lelepekwa nenge aantu aape oya tulwa miilonga, ndele shika ohashi dhigupalekwa koombapila dhiilonga okuza kuuMinisteli womegumbo. Opo shika shi endelelekwe, Uuministeli wUundjolewele owa indile opo wu ninge oshilyo shongundu ndjoka hayi tokola okugandja ooperemeta dhiilonga moshilongo.Ekonakono lyomuyaluli olya mono ishewe kutya oshititatu shoo ambulansa miitopolwa ka dha li tadhi longo nawa nooperesenda 19 dhomudho odha monikwa itaadhi longo nando nando nodha kankekwa.MoKeetmanshoop omwa li ooambulansa dhili ntano omanga moshitopolwa Erongo mwa li ashike oambulansa yimwe ti pethimbo ekonakono ndika lya ningilwe.Omuyaluli okwa thaneke kutya ethimbo ele ndyoka ha shi kwata opo aaniilonga ya pewe iilonga li fupipikwe naa iiyenditho yi pangelwe mbala ,yo iilongitho yopaunamiti nayo yi kale noku pangelwa ethimbo nethimbo uuna ethimbo lya yo lyoku yi pangela lya adha.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!