Banner Left
Banner Right

Oshigwana natu indungikeni; Uukwambituukeme tau ti

Oshigwana natu indungikeni; Uukwambituukeme tau ti

OMUKWASHIGWANA a tseyika nawa gwomoElim mUukwambi, hi ithana kutya oye Uukwambituukeme tatekulu Kaawete Tshapumba Iilonga okwe tu shangela omukanda a hala gu ye momatsi goshigwana na otatu gu nyanyangidha ngeyi.

Tate Iilonga, Uukwambituukeme, iiti kiidhiluka, Omutunda gwaMbala, otandi ti, oshituthi shomagongo oshinima oshaanawa shili. Hashi eta iitopolwa pamwe yi gongale nokukala yi na uukumwe shili.Oshitopolwa shoka sha pewa oshimpwiyu shomagongo omumvo ngoka, aakwashitopolwa shoka ayehe ohaya eta omagongo kegumbo lyOmukwaniilwa nenge lyElenga ekuluntu lyOshitopolwa shoka.Komagongo gokOmbalantu, Aambalantu oya gandjele oongombe kIitopolwa yilwe, ngashi Uukwanyama, Ondonga, Uukwambi, Uukwaluudhi, Uukolonkadhi, Okalongo nOngandjera.Tashi ti oongombe ndhoka odha pewa aantu yokiitopolwa hoka.Epulo oli li nee mpaka kutya kIitopolwa hoka oku na tuu shili iigunda yOongombe ndhoka dha pewa aakwashigwana yaahoka? Oshinima shimwe ishewe otashi vulika iitopolwa yimwe yi pewe nande iilya.Epulo oli li mpoka ishewe kutya miitopolwa omu na ngaa omashisha gokupungula iilya yoshigwana? Moshitopolwa kehe namu kale oshigunda shokutulwa oongombe dhoshigwana, ngashi ndhoka hadhi gandjwa pomagongo nenge dha gandjwa pomagongo gokOmbalantu.Kehe ongombe onkani nayi tulwe moshigunda shoshitopolwa.Moshitopolwa kehe namu tulwe omashisha gOpashitopolwa, gokukwathela oohepele nokulonga iilonga yehumokomeho moshitopolwa kehe.Ohepele ngele oya silwa, moshigunda shoshitopolwa namu ze ongombe ongombe yokulanda oshiketha nayimwe yokulanda oshinyama.Oongombe dha gandjwa kElelo lya Mbalantu kIitopolwa yilwe ngashi ya tumbulwa metetekelo kadhi shi dhAakwaniilwa nenge dhOmalenga, odhaakwashigwana yomIitopolwa moka.Nadhi tulwe miigunda yIitopolwa mbyoka, kadhi shi dhOmukwaniilwa nenge dhElenga lyOshitopolwa shoka aawe, odhaakwashigwana yOshitopolwa shoka.Tate Iilonga ta tsikile ko ishewe tati ngeyi; “Aakwambi pwaakeneni.Uukwambi nau kale wa langekwa Omukwaniilwa gwawo ngashi Ondonga, Uukwanyama, Ongandjera nUukwaluudhi.Ngashi Aaisraeli ya pulile Samuel e ya pe Omukwaniilwa, ya kale ya fa yakwawo yopuushiinda ye na Aakwaniilwa yawo, opo ya hume komeho, ye na Aakwaniilwa yawo.(Lesheni Ombiimbeli).Oshitopolwa/oshilongo otashi vulu ashike okuhuma komeho nokukala kumwe shi na ombili uuna shi na Omukwaniilwa.Uukwambi nOmbalantu, iilongo mbyoka yi li konima nayi miinima mbika, oshoka kayi na Aakwaniilwa mboka oyo ye li ehumokomeho lyoshitopolwa.Aakwambi mwa siluka mwa fa kamwa li nosimu.Uukwambi wa Atshipala sha Nakwedhi, Egonga lyats’omuntu mela.Otamu ithanwa thikameni.Aantu yombinzi handonda nokuti.Omuli peni tamu pulwa.Kiiti kiidhiluka ote mu ithana shumbukeni nena nena ndji.Kamu uvite ko? Elenga enene lyUukwambi kumwe nOmalengagona galyo itali lundululwa nande.Otali kala ngashi lili.Ngashi lya kala nale.Omukwaniilwa ota kala omutse gwUukwambi nota vulu okukala wo momukunda hagu pangelwa kElenga li li kohi yElenga enene lyUukwambi.Oongeleka adhihe mOwambo nadhi galikanene Uukwambi nOmbalantu ya langeke Aakwaniilwa miitopolwa yawo.Tate Iilonga ta gwedha ko ta gandja omayele kutya omukanka ngoka gwa za kOkaluheke gwe ya kOshakati, ngele ogwa filala nagu fulwe kaakalimo yomOmbalantu nUukwambi.Hashi eta iitopolwa pamwe yi gongale nokukala yi na uukumwe shili.Oshitopolwa shoka sha pewa oshimpwiyu shomagongo omumvo ngoka, aakwashitopolwa shoka ayehe ohaya eta omagongo kegumbo lyOmukwaniilwa nenge lyElenga ekuluntu lyOshitopolwa shoka.Komagongo gokOmbalantu, Aambalantu oya gandjele oongombe kIitopolwa yilwe, ngashi Uukwanyama, Ondonga, Uukwambi, Uukwaluudhi, Uukolonkadhi, Okalongo nOngandjera.Tashi ti oongombe ndhoka odha pewa aantu yokiitopolwa hoka.Epulo oli li nee mpaka kutya kIitopolwa hoka oku na tuu shili iigunda yOongombe ndhoka dha pewa aakwashigwana yaahoka? Oshinima shimwe ishewe otashi vulika iitopolwa yimwe yi pewe nande iilya.Epulo oli li mpoka ishewe kutya miitopolwa omu na ngaa omashisha gokupungula iilya yoshigwana? Moshitopolwa kehe namu kale oshigunda shokutulwa oongombe dhoshigwana, ngashi ndhoka hadhi gandjwa pomagongo nenge dha gandjwa pomagongo gokOmbalantu.Kehe ongombe onkani nayi tulwe moshigunda shoshitopolwa.Moshitopolwa kehe namu tulwe omashisha gOpashitopolwa, gokukwathela oohepele nokulonga iilonga yehumokomeho moshitopolwa kehe.Ohepele ngele oya silwa, moshigunda shoshitopolwa namu ze ongombe ongombe yokulanda oshiketha nayimwe yokulanda oshinyama.Oongombe dha gandjwa kElelo lya Mbalantu kIitopolwa yilwe ngashi ya tumbulwa metetekelo kadhi shi dhAakwaniilwa nenge dhOmalenga, odhaakwashigwana yomIitopolwa moka.Nadhi tulwe miigunda yIitopolwa mbyoka, kadhi shi dhOmukwaniilwa nenge dhElenga lyOshitopolwa shoka aawe, odhaakwashigwana yOshitopolwa shoka. Tate Iilonga ta tsikile ko ishewe tati ngeyi; “Aakwambi pwaakeneni.Uukwambi nau kale wa langekwa Omukwaniilwa gwawo ngashi Ondonga, Uukwanyama, Ongandjera nUukwaluudhi.Ngashi Aaisraeli ya pulile Samuel e ya pe Omukwaniilwa, ya kale ya fa yakwawo yopuushiinda ye na Aakwaniilwa yawo, opo ya hume komeho, ye na Aakwaniilwa yawo.(Lesheni Ombiimbeli).Oshitopolwa/oshilongo otashi vulu ashike okuhuma komeho nokukala kumwe shi na ombili uuna shi na Omukwaniilwa.Uukwambi nOmbalantu, iilongo mbyoka yi li konima nayi miinima mbika, oshoka kayi na Aakwaniilwa mboka oyo ye li ehumokomeho lyoshitopolwa.Aakwambi mwa siluka mwa fa kamwa li nosimu.Uukwambi wa Atshipala sha Nakwedhi, Egonga lyats’omuntu mela.Otamu ithanwa thikameni.Aantu yombinzi handonda nokuti.Omuli peni tamu pulwa.Kiiti kiidhiluka ote mu ithana shumbukeni nena nena ndji.Kamu uvite ko? Elenga enene lyUukwambi kumwe nOmalengagona galyo itali lundululwa nande.Otali kala ngashi lili.Ngashi lya kala nale.Omukwaniilwa ota kala omutse gwUukwambi nota vulu okukala wo momukunda hagu pangelwa kElenga li li kohi yElenga enene lyUukwambi.Oongeleka adhihe mOwambo nadhi galikanene Uukwambi nOmbalantu ya langeke Aakwaniilwa miitopolwa yawo.Tate Iilonga ta gwedha ko ta gandja omayele kutya omukanka ngoka gwa za kOkaluheke gwe ya kOshakati, ngele ogwa filala nagu fulwe kaakalimo yomOmbalantu nUukwambi.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News