H
ARARE – Oongundu dhopapolitika mu Zimbabwe odha tameke oonkundathanma mu South Afrika ohela, opo dhi ya kandule po uunima natango mboka u li mondjila yeteto po lyEpangelo lyOpaukumwe moshilongo shika.
Omuwiliki gwOshitayi oshinene shongundu yo Movement for Democratic Change, Morgna Tsvangirai okwa tegelelwa a ka ganithile oshipundi shUuprimaminista shoka ta pewa momasiku 11 gomwedhi nguka omanga Arthur Mutambara (gwokayi okashona kopaati ndjika) ta ka pewa oshipundi shUupeviprimaminista.
Omupresidende Robert Mugabe ota tsikile nokukala Omupresidende. ‘Ot u na einekelo kutya iinima ayihe mbyoka yelutha, otayi ka kala ya ungaungiwa nawa okuya momasiku 11 ga Febuluali,’ Omugandjimulombo gwa MDC, Nelson Chamisa, osho a popi ngaaka.
Oshitayi sha MDC sha Tsvangirai osha li sha zimine okuya mEpangelo lyOpaukumwe mEtitano ly zi ko na oya li na oya li wo ya popi kutya pya hala mEkotampango mu ningwe elunduluko, opo etsokumweuvathano li na sha nokweeta po Epangelo ndika li kale paveta.
Mu Septemba 2008, Mogabe na Tsvangirai oya li ya shaina etsokumweuvathano lyokweeta po Epangelo ndika moshilongo. Oshiwike shika,Oshifokundaneki sha Sunday Mail, osha lopota kutya Ominista yUuyuuki ya Zimbabwe, Patric Chinamasa, okwa ti kutya ontotwaveta yokweeta yokulundulula Ekopampango, otayi ka tulwa poshitaafula mOparliamende nena.
Okwa ti ngele nee ontotwaveta ndika ya ziminwa kOparlaimende, otayi ka tumwa kEgumbo etiyali lyOparliamende esiku lya landula, yi ka konakonwa ishewe.
Chimansa okwa ti Epangelo otali ka gwanitha po etokolo lyoshigongi shAaleli yiilongo yAafrika lyUumbugantu (sha li mu Pretoria omasiku ga zi ko), kutya mu Zimbabwe namu kale mu na Epangelo lyopaukumwe momasiku 13 ga Febuluali.
Konima yoshigongi shika, Omupresidende gwa South Afrika Kgalema Motlanthe, okwa li a popi kutya aaleli ayehe yAafrika lyUumbugantu oya tsa kumwe kutya moshilongo shika namu etwe Epangelo lyopaukumwe.
Nande ongaaka, oshitumikundaeki sha ZimOnline kutya osha lopota kutya poshigongi shika opwa li oompata dha kindja. Omupresidende gwa Botswana Ian Khama, okwa li a popi kutya napu ningwe sha shoka tashi ka eta moshilongo shika mu ningwe omahogololo omape, ga manguluka noge li pauyuuki.
Botswana okwa kala nokukondema Epangelo lya Mugabe shukilila na manga nokuli oshigongi shika ina shi ningwa, oshilongo shika osha li sha popi kutya omahogololo omape ogo ashike taga ka kandulapo omaupyakadhi ngoka taga inyenge mu Zimbabwe.
Omupresidende gwa Tanzania, Jakaya Kikwete,ngoka oye eli Omunashipundi gwa AU nOmupresidende gwa Zambia, Rupiah Banda, ayehe oya li aniwa ya popile osheetwapo kutya naku ningwe omahogololo omape mu Zimbabwe, pehala lyokweeta mo Epangelo lyopaukumwe kamu na shili uukumwe.
Ngoka a li nale Omupresidende gwa South Afrika, Thabo Mbeki, okwa li aniwa a hala Epangelo lyopaukumwe mu Zimbawe na okwa li aniwa yambidhidhwa ku Motlanthe nokOmupresidende gwa Namibia, Hifikepunye Pohamba.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!