ICG okwa ikwata onkalo mu Zimbabwe

JOHANESSBURG – Okuniwe uumbanda uunene kutya Epangelo mu Zimbabwe otashi vulika li ka umbwe kEtanga lyEgameno nenge Omuprimaminsita Morgan Tsvangiria a dhipagwe kaakwiita aakuluntu, mboka kaye uvitile nawa onkalo yopapolitika moshilongo, ndjoka yi li tayi piyaganeke egameno moshilongo, ehangano lyedhina International Crisis Group (ICG) osho lya popi ngaaka.

Ehangano ndika olya popi kutya ngele Epangelo lya Zimbabwe olya umbwa ko ko koshipundi, shika otashi ka ka eta omatopoko miilyo yEtanga lyEgameno nokweeta evundako moshilongo.
‘Opu na lela oshiponga oshinene, tashi etwa kaakwiita aakuluntu,’ ICG osho a popi ngaaka molopota ye ompe mOmaandaha.
ICG ehanganop hali konakona oonkalo dhopapaolitika miilonga ya konda pomilongo ntano nokugandja omayele nkene iilonga moka mu na omakuyunguto gopapolitika, yi na okukandula po omaupyakadhi moka yi li.
‘Eumboko lyEpangelo kaakwiita aakuluntu otali ka eta ka eta etopoko mEtanga lyEgameno nomaundulathano kombinga yiipindi, na otashi ka eta wo iikolokosha yopaukwamuhoko nokweeta evundakano moshilongo,’ ICG ta popi ngaaka.
Opo nee ku yandwe onkalo yatya ngaaka, ICG ta popi ngaaka, ehangano lyiilongo yAafrika lyUumbugantu/ Southern African Development Community (SADC), na South Afrika oye na okuninga po sha opo Etanga lyEgameno lya Zimbabwe li kale inali gandja ombinga, pakuuvitha ko Oondjayi (mEtanga lyEgameno lya Zimbabwe), ya ye mopenzela. Opo Oondjayi ya ye mopenzela, opu na okweeta oveta tayi ya gamene kaya pangulilwe omauwinayi ngoka ya longo moshilongo.
Osha oumbiwa wo Oondjayi mbaka ya kwashilipalekwa otaya ka ethwa ya kale nomaliko gawo ngoka ya mono pamikalo kadhi li pauyuuki. ICG okwa ti mboka nee taya ka tinda oshinima shika sigo opehulilo lyEpangelo lyOpaukumwe,oye na okulombwelwa kutya okutinda kwawo ota ka ke ya eta ya ningilwe iipotha.
Mepangelo lyOpaukumwe lya Zimbabwe, Robert Mugabe oye natango e li Omupresidende omanga Tsvangirai e li Omuprimaminista.
Epangelo ndika olya etwa mo konima yoonkundathana dha li dha kwata ethimbo ele pokati kongundu ya Mugabe yo ZanuPF naandjoka yo Tsvangirai yo Movement for Democratic Change (MDC). Ano shika otashi nee kutya Ong’Omuprimaminista, Tsvangirai oye ha ungaunga nIikwapangelo yesiku nesiku. Nande ongaaka, Tsvangirai oku na oku na okulombwele Mugabe ashihe shoka tashi ningwa mEpangelo, molwashoka oye Omunashipundi gwOkabinete.
ICG okwa eyo lya Tsvangirai nopaati ye mEpangelo lyOpaukumwe oshinima shi li nawa, shoka sha eta po einekelo kutya Zimbabwe otashi vulika a ka ze mo muupyakahi moka e li.Nande ongaaka, ehangano ndika olya ti kutya iilongo yAaEuropa sigo onene kayi wete naanaa moshilongo shika tamu ke onkalo yi li nawa tayi kalele. ICG okwa ningi eindilo kiilongo iikwathelo ya gandje omakwathelo ku Zimbabwe, miinima ya simana ngashi melongo, uuhaku nokuyambulapo iikwamatungo moshilongo shika.
ZimOnline