I ILONGA yomulongisikola ngoka ta tamanekelwa ekwatonkonga lyokanonasikola mehuliloshiwike ndyoka ka li ke na okukala megameno lyomuhandjo gwosikola, otayi ka futitha epangelo oshimaliwa shi vulithe poondola/N$100 000.
Oshinima shika osha holoka sho Omupanguli Elton Hoff a ningi etokolo mEtine lya zi ko kutya Uuministeli wElongo otau pewa ombedhi ong’omugandji gwiilonga pehala lyomuniilonga gwalyo – sho aniwa omimvo ntano dha zi ko, okanonakadhona hoka aniwa ka ke li nawa momutse ka kwatwa koonkondo komulongisikola gwomulumentu. Okakadhona hoka oka li aniwa okanasikola posikola ya Moreson mOvenduka.Pethimbo ndyoka okakadhona hoka ke na oomvula 17, okali ke na oondunge dha fa dhokanona kOkinda, omupanguli ta lombwelwa ngaaka pethimbo lyoshipotha shoka sha ningilwa uuministeli.Okakadhona hoka oka kala nayinakulu okuza owala kevalo, omupanguli ta pewa ngaaka ehokolo.Okwa tameke nee osikola pOsikola ya Moreson nokwa kala mosikola momuhandjo.Omupanguli Hoff okwa tseyithilwa wo kutya yinakulu gwokakadhona hoka, okwa li a tseyithile omukuluntu gwomuhandjo posikola mpoka kutya ika na vula oku ka tala ko okanona hoka mehuliloshiwike lyeti 2 sigo 4 Aguste 2002 – nokwa thaneke nokuli ngeyi kutya okanona naka kale owala momuhandjo gwosikola.Okanona hoka ina ka kala mo momuhandjo – onombedhi tayi pewa Oministeli nofuto otayi futwa kaashosheli yiishoshela moshinima shika.Papitikilo lyomukuluntu gwomuhandjo, okanona hoka okakuthwa mo momuhandjo noku yiwa nako ku gumwe gwomaalongisikola posikola ndjoka nelalakano a ye nako ‘kowiikenda’.Sho yinakulu a mono okatekulu omasiku gaali konima yehuliloshiwike ndyoka, okwa dhimbulula kutya opu na epuko enene, Omupanguli ta tseyithilwa ngaaka.Okanonakadhona hoka oka li ta ka lili.Konima sho a ka taka ko okatekulu konima yomasiku yontumba sho osikola ya fudha, okakadhona okali ta ka monika ka mwena, kaa na oluthuwo, itaka vululukwa nawa, ta ka tala olwindji pomakende ka fa ka tegelela omuntu teya.Oshikwo, iha ka kotha aniwa uusiku.Konima okanona hoka oka popi kutya okali ka yi kegumbo lyokulongisikola gumwe mehuliloshiwike.Pegumbo mpoka opwa li aniwa omulumentu gumwe ngoka e ka lombwele kutya naye na ko miihulo, ta lopota ngaaka.Omupanguli ta lombwelwa ngeyi kutya omulumentu ngoka okwa kutha mo aniwa okadholombuluku kokakadhona e ta lala na ko.Okakadhona oka li ka uvithwa nayi noonkondo, noka kala nokweendula kutya omulumentu gwedhina Harold Tjiveze okwe ka lombwele kutya ote ka dhipaga ngele oka lombwele omuntu kombinga yaashoka sha ningwa po.Okakadhona hoka ina ka shuna we kosikola konima yefudho sho ka lopota oshiningwanima shoka.Oka kala moshipangelo uule woshiwike konima sho ka lopota oshiningwanima shoka.Konima sho omukuluntusikola a tseyithilwa kombinga yoshiningwanima shika, Tjiveze okwa holoka komeho gokakomitiye komazulo hoka ka li ka kwatelwa komeho kuuministeli wElongo, Omupanguli ta tseyithilwa.Okwa lombwelwa ngeyi kutya okakomitiye hoka oka ningi epopilo kutya Tjiveze ta tidhwe miilonga.Tjiveze okwa li miihole nomuniilonga ngoka taku popiwa kutya oye mwene gwegumbo hoka kwa li okanona hoka mehuliloshiwike ndyoka.Pehala lyomukulupe ngoka nosho wo pehala lyokakadhona kokene, omunaveta Susan Vivier okwa pula uuministeli wu fute Oondola/N$250 000 (yekwatonkonga) nosho wo N$1 346 (yepango konima yonkonga) lyokakadhona.Uuministeli pamwe naaniilonga yawo, inaya pitikwa paveta okweetha uunona mboka wu li momuhandjo wu kuthwe mo nokuyiwa nawo kaantu yalwe pwaana epitikilo lyaakuluntu nenge lyaatotaneli yawo pamushangwa, taya popi ngaaka.Paveta yUuministeli yi na sha nomihandjo, omukuluntu gwomuhandjo ota vulu okupitika uunona wu ka talele po aantu yalwe yaa shi aavali yawo ngele ina vula okula okumona omuvali ngoka a gandje epitikilo pamushangwa, Omupanguli osho a koneke ngaaka.Ashike molwashoka yinakulu yokanona hoka okwa ningi eindilo lyowina komukuluntu gwomuhandjo kutya okanona na ka kale momuhandjo, omukuluntu gwomuhandjo ka li nande ta vulu nando okupitika opo okanona hoka kaye nomuntu, Omupanguli ta popi.”Omukuluntu gwomuhandjo okwa longo nuuhasha mokugamena okakadhona kaa ka ehamekwa,” ta popi ngaaka.Omukuluntu gwomuhandjo okwa tseya nale kutya okanonakadhona hoka okalema – nomukuluntu gwa ko okwa ningi eindilo lyowina kutya na ka kale momuhandjo.Molwashoka omukuluntu gwomuhandjo okwa li ta longo pambelewa nenge tutye pamulandu gwuuministeli, nosho wo Oministeli, Ominista paveta oyo yi na okutamanekwa nokufutithwa moshipotha ngaashi shika, Omupanguli ta popi.Okwa tokola nee kutya okanonakadhona hoka na ka futwe oondola/N$80 000 omanga yinakulu ta pewa oondola/N$25 000 kwagwedhwa oondola/N$1 346 shoka sha longithwa mepango lyokakadhona konima yokukwatwa koonkondo.Lynita Conradie gwehangano lyomakwatho gopaveta nenge tutye Legal Assistance Centre (LAC) oye a li a kalelepo okakadhona pamwe na yinakulu moshipotha shika.Ominista oya li ya kelelwapo ku Gerson Narib a zile kombelewa ya Hahende-Ndjayi gwEpangelo.Okakadhona hoka oka li aniwa okanasikola posikola ya Moreson mOvenduka.Pethimbo ndyoka okakadhona hoka ke na oomvula 17, okali ke na oondunge dha fa dhokanona kOkinda, omupanguli ta lombwelwa ngaaka pethimbo lyoshipotha shoka sha ningilwa uuministeli.Okakadhona hoka oka kala nayinakulu okuza owala kevalo, omupanguli ta pewa ngaaka ehokolo.Okwa tameke nee osikola pOsikola ya Moreson nokwa kala mosikola momuhandjo.Omupanguli Hoff okwa tseyithilwa wo kutya yinakulu gwokakadhona hoka, okwa li a tseyithile omukuluntu gwomuhandjo posikola mpoka kutya ika na vula oku ka tala ko okanona hoka mehuliloshiwike lyeti 2 sigo 4 Aguste 2002 – nokwa thaneke nokuli ngeyi kutya okanona naka kale owala momuhandjo gwosikola.Okanona hoka ina ka kala mo momuhandjo – onombedhi tayi pewa Oministeli nofuto otayi futwa kaashosheli yiishoshela moshinima shika.Papitikilo lyomukuluntu gwomuhandjo, okanona hoka okakuthwa mo momuhandjo noku yiwa nako ku gumwe gwomaalongisikola posikola ndjoka nelalakano a ye nako ‘kowiikenda’.Sho yinakulu a mono okatekulu omasiku gaali konima yehuliloshiwike ndyoka, okwa dhimbulula kutya opu na epuko enene, Omupanguli ta tseyithilwa ngaaka.Okanonakadhona hoka oka li ta ka lili.Konima sho a ka taka ko okatekulu konima yomasiku yontumba sho osikola ya fudha, okakadhona okali ta ka monika ka mwena, kaa na oluthuwo, itaka vululukwa nawa, ta ka tala olwindji pomakende ka fa ka tegelela omuntu teya.Oshikwo, iha ka kotha aniwa uusiku.Konima okanona hoka oka popi kutya okali ka yi kegumbo lyokulongisikola gumwe mehuliloshiwike.Pegumbo mpoka opwa li aniwa omulumentu gumwe ngoka e ka lombwele kutya naye na ko miihulo, ta lopota ngaaka.Omupanguli ta lombwelwa ngeyi kutya omulumentu ngoka okwa kutha mo aniwa okadholombuluku kokakadhona e ta lala na ko.Okakadhona oka li ka uvithwa nayi noonkondo, noka kala nokweendula kutya omulumentu gwedhina Harold Tjiveze okwe ka lombwele kutya ote ka dhipaga ngele oka lombwele omuntu kombinga yaashoka sha ningwa po.Okakadhona hoka ina ka shuna we kosikola konima yefudho sho ka lopota oshiningwanima shoka.Oka kala moshipangelo uule woshiwike konima sho ka lopota oshiningwanima shoka.Konima sho omukuluntusikola a tseyithilwa kombinga yoshiningwanima shika, Tjiveze okwa holoka komeho gokakomitiye komazulo hoka ka li ka kwatelwa komeho kuuministeli wElongo, Omupanguli ta tseyithilwa.Okwa lombwelwa ngeyi kutya okakomitiye hoka oka ningi epopilo kutya Tjiveze ta tidhwe miilonga.Tjiveze okwa li miihole nomuniilonga ngoka taku popiwa kutya oye mwene gwegumbo hoka kwa li okanona hoka mehuliloshiwike ndyoka.Pehala lyomukulupe ngoka nosho wo pehala lyokakadhona kokene, omunaveta Susan Vivier okwa pula uuministeli wu fute Oondola/N$250 000 (yekwatonkonga) nosho wo N$1 346 (yepango konima yonkonga) lyokakadhona.Uuministeli pamwe naaniilonga yawo, inaya pitikwa paveta okweetha uunona mboka wu li momuhandjo wu kuthwe mo nokuyiwa nawo kaantu yalwe pwaana epitikilo lyaakuluntu nenge lyaatotaneli yawo pamushangwa, taya popi ngaaka.Paveta yUuministeli yi na sha nomihandjo, omukuluntu gwomuhandjo ota vulu okupitika uunona wu ka talele po aantu yalwe yaa shi aavali yawo ngele ina vula okula okumona omuvali ngoka a gandje epitikilo pamushangwa, Omupanguli osho a koneke ngaaka.Ashike molwashoka yinakulu yokanona hoka okwa ningi eindilo lyowina komukuluntu gwomuhandjo kutya okanona na ka kale momuhandjo, omukuluntu gwomuhandjo ka li nande ta vulu nando okupitika opo okanona hoka kaye nomuntu, Omupanguli ta popi.”Omukuluntu gwomuhandjo okwa longo nuuhasha mokugamena okakadhona kaa ka ehamekwa,” ta popi ngaaka.Omukuluntu gwomuhandjo okwa tseya nale kutya okanonakadhona hoka okalema – nomukuluntu gwa ko okwa ningi eindilo lyowina kutya na ka kale momuhandjo.Molwashoka omukuluntu gwomuhandjo okwa li ta longo pambelewa nenge tutye pamulandu gwuuministeli, nosho wo Oministeli, Ominista paveta oyo yi na okutamanekwa nokufutithwa moshipotha ngaashi shika, Omupanguli ta popi.Okwa tokola nee kutya okanonakadhona hoka na ka futwe oondola/N$80 000 omanga yinakulu ta pewa oondola/N$25 000 kwagwedhwa oondola/N$1 346 shoka sha longithwa mepango lyokakadhona konima yokukwatwa koonkondo.Lynita Conradie gwehangano lyomakwatho gopaveta nenge tutye Legal Assistance Centre (LAC) oye a li a kalelepo okakadhona pamwe na yinakulu moshipotha shika.Ominista oya li ya kelelwapo ku Gerson Narib a zile kombelewa ya Hahende-Ndjayi gwEpangelo.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!