EPANGELO olya tseyitha kutya aalongisikola ye li 191 mboka opo ya kutwa miilonga nokupewa oondjambi dhi li pombanda yaamboka ya kala nale miilonga ethimbo ele, oondjambi dhawo nadhi shunitwe pevi mpoka pu na yakwawo konyala ye li 15 000.
Epangelo ta li popi kutya kapu na oshimaliwa shokugwedhela oondjambi dhaalongisikola nomauwanawa galwe. Ehangano lyaalongisikola lyopashigwana nenge tutye Namibia National Teachers Union (Nantu) olya yelitha mEtiyali lyoshiwike shika kutya Epangelo otashi vulika li taalele ekanka konima sho Okabinete ka ningi etokolo lyokweekelahi edhiladhilo ndyoka lya li po lyokugwedhela oondjambi nomauwanawa gaalongisikola mboka ya longa ethimbo ele.Okabinete oka gandja elombwelo kOminista yElongo, Nangolo Mbumba, kutya na gandje etumwalaka ku Nantu kutya euvaneko ndyoka lya li lya ningwa okunawapeka oondjambi dhaalongisikola “olya ningwa papuko”.Aalongisikola ye li 191 mboka ya kutwa mu Febuluali nokukala taya futwa oondjambi dhi li pombanda osha ningwa papuko, noye na okufuta oshimaliwa shoka ya pewa sha pitilila.Kakele kokukaleka etokolo lyokugwedhela oofuto dhaalongisikola mboka ye li nale miilonga, okabinete oka ulike osipana ndjoka tayi ka kala mewiliko lya Amushanga gwOpevi gwOkabinete, Steven Katjiuanjo, opo ya konakone kutya olye a zimina oshinima shika mUuministeli wElongo nosho wo mOmbelewa yOmuprimaminista.Osipana ndjika ngele ya mono kutya olye a pogola moshinima shika otayi ka gandja epopilo nethaneko lya nkene omuntu ngoka e na okupewa egeelo moshinima shika.Oshifo shika oshi na oondokumende tadhi ulike kutya ombelewa yOmupresidende nosho wo ndjoka yOmuprima oya li ye na ontseyo kombinga yetulo miilonga lyoofuto oompe dhaalongisikola.Momasiku 18 Desemba 2003 Ombelewa yOmuprima papopilo lyOkomisi yAaniilonga yEpangelo nenge tutye Public Service Commission oya li ya shangele kUuministeli wElongo noku ya lombwela kutya oya zimina etulomiilonga lyoondjambi oompe dhaalongisikola.Taya popi ishewe ngeyi kutya oondjambi ndhoka otadhi ka tulwa owala miilonga mu Januali 2004.Konima sho Epangelo lya ndopa okutula oshinima shika miilonga, Nantu okwa shuna moonkundathana nEpangelo.Mu Febuluali nuumvo oya pititha omushangwa pamwe moka Epangelo lya popi kutya oshinima shika inashi tulwa miilonga molwashoka iilonga oya kala oyindji unene, ta li indile aalongi ya tegelele nombili.”Oshinima shoka sha kala endangalati enene mondjila yokutula miilonga oofuto oompe dhaalongisikola, osho oshimaliwa shoka sha ngambekwa nenge tutye shaapo.Uuministeli mbuka otau ka tula oshinima shika miilonga ngele oshimaliwa oshi ikalekelwa mEmbo lyoshimaliwa shokomumvo,” omushangwa gwa Nantu nEpangelo ngoka gwa shainwa ku Amushanga Omukuluntu gwopevi Stanley Simataa na Amushanga-Ndjayi gwa Nantu, Miriam Hamutenya tagu yelitha ngaaka.Hamutenya ngoka a li ta monika a thitapo (a geya) noonkondo okwa popi mEtiyali kutya Nantu ita zimine nando omapopyo gEpangelo.”Iilyo yetu nayi kale uupathi,” ta gwedha po kutya Epangelo olya gwaaleka aalongisikola.Okwa popi kutya aalongisikola mboka ye li 191 otaya vulu okufala Epangelo kOmpangu sho lya teya uvathanotsokumwe lyawo.Nando ongaaka Hamutenya ina ekelahi edhiladhilo lyokuninga ekanka niilyo yawo yi li 15 000 lwaampoka.Nantu okwa tseyithile ombelewa ya Komufala gwAaniilonga kutya oya tukula oontamanana nEpangelo.Epangelo oli na sigo opehulilo lyomwedhi nguka okuyanda ekanka ndyoka ngele olya tula miilonga oondjambi oompe dhaalongisikola.Ngele inapu ningwa sha osha yela kutya aalongisikola otaya ka ninga ekanka pethimbo lya simana lyoshikako sha hugunina shoosikola komumvo.The Namibian okwa li a lopota kuyele oshiwike shika kutya Epangelo olya pumbwa konyala oomiliyuna omathele gatano (N$500 million) okutula miilonga oondjambi oompe dhaalongisikola nomauwanawa gawo.Hamutenya okwa ekelehi kokule oshinima shika ta ti ngoka omapopyo gowala.”Otwa pumbwa omaumbangi gi iwetikile kombinga yoomiliyuna omathele gatano (N$500 million).Ota tu tseya ngiini kutya oshinima shoka oshili? Otwa pula iikando oyindji kutya oohailwa, tuleni uumbangi poshitaafula, ashike oya ndopa okuninga ngaaka,” Hamutenya ta popi.Metine lya zi ko, Ominista yOpevi mUuministeli wElongo Becky Ndjoze-Otjo okwa lombwele Otelevisi ya NBC kutya uulongisikola owo eithano lyopambelwa na inaya tegelela aalongisikola ya ninge ekanka.”Shoka a popi ka shi ko.Otwa simaneka ekwatathano ndyoka tu na nEpangelo, ihe inaya yonagula oonkondo dhetu dhopaenkundathana nayo.Ehangano lyetu olya tegelela uule woomwedhi omilongo mbali (20).Tse aaidhidhimiki,” ta popi ngaaka.Hamutenya okwa li a yambidhidhwa kewiliko lya Nantu lyopashitopolwa ndyoka lya pula Ndjoze-Ojo a shunithe nenge tutye a galulule omapopyo ge nokugandja ompito oshinima shi kandulwe po pambili.Aalongisikola ye li 191 mboka oyendji yomuyo ye na oonzapo dhomadhewo guulongi mOolindji nenge tutye Basic Education Teachers Diploma (BETD) oya pewa oondjambi dhi li pombanda okuza petameko lyomumvo nuumvo shi vulithe mboka ya adhika nale miilonga.Ehangano lyaalongisikola lyopashigwana nenge tutye Namibia National Teachers Union (Nantu) olya yelitha mEtiyali lyoshiwike shika kutya Epangelo otashi vulika li taalele ekanka konima sho Okabinete ka ningi etokolo lyokweekelahi edhiladhilo ndyoka lya li po lyokugwedhela oondjambi nomauwanawa gaalongisikola mboka ya longa ethimbo ele.Okabinete oka gandja elombwelo kOminista yElongo, Nangolo Mbumba, kutya na gandje etumwalaka ku Nantu kutya euvaneko ndyoka lya li lya ningwa okunawapeka oondjambi dhaalongisikola “olya ningwa papuko”.Aalongisikola ye li 191 mboka ya kutwa mu Febuluali nokukala taya futwa oondjambi dhi li pombanda osha ningwa papuko, noye na okufuta oshimaliwa shoka ya pewa sha pitilila.Kakele kokukaleka etokolo lyokugwedhela oofuto dhaalongisikola mboka ye li nale miilonga, okabinete oka ulike osipana ndjoka tayi ka kala mewiliko lya Amushanga gwOpevi gwOkabinete, Steven Katjiuanjo, opo ya konakone kutya olye a zimina oshinima shika mUuministeli wElongo nosho wo mOmbelewa yOmuprimaminista.Osipana ndjika ngele ya mono kutya olye a pogola moshinima shika otayi ka gandja epopilo nethaneko lya nkene omuntu ngoka e na okupewa egeelo moshinima shika.Oshifo shika oshi na oondokumende tadhi ulike kutya ombelewa yOmupresidende nosho wo ndjoka yOmuprima oya li ye na ontseyo kombinga yetulo miilonga lyoofuto oompe dhaalongisikola.Momasiku 18 Desemba 2003 Ombelewa yOmuprima papopilo lyOkomisi yAaniilonga yEpangelo nenge tutye Public Service Commission oya li ya shangele kUuministeli wElongo noku ya lombwela kutya oya zimina etulomiilonga lyoondjambi oompe dhaalongisikola.Taya popi ishewe ngeyi kutya oondjambi ndhoka otadhi ka tulwa owala miilonga mu Januali 2004.Konima sho Epangelo lya ndopa okutula oshinima shika miilonga, Nantu okwa shuna moonkundathana nEpangelo.Mu Febuluali nuumvo oya pititha omushangwa pamwe moka Epangelo lya popi kutya oshinima shika inashi tulwa miilonga molwashoka iilonga oya kala oyindji unene, ta li indile aalongi ya tegelele nombili.”Oshinima shoka sha kala endangalati enene mondjila yokutula miilonga oofuto oompe dhaalongisikola, osho oshimaliwa shoka sha ngambekwa nenge tutye shaapo.Uuministeli mbuka otau ka tula oshinima shika miilonga ngele oshimaliwa oshi ikalekelwa mEmbo lyoshimaliwa shokomumvo,” omushangwa gwa Nantu nEpangelo ngoka gwa shainwa ku Amushanga Omukuluntu gwopevi Stanley Simataa na Amushanga-Ndjayi gwa Nantu, Miriam Hamutenya tagu yelitha ngaaka.Hamutenya ngoka a li ta monika a thitapo (a geya) noonkondo okwa popi mEtiyali kutya Nantu ita zimine nando omapopyo gEpangelo.”Iilyo yetu nayi kale uupathi,” ta gwedha po kutya Epangelo olya gwaaleka aalongisikola.Okwa popi kutya aalongisikola mboka ye li 191 otaya vulu okufala Epangelo kOmpangu sho lya teya uvathanotsokumwe lyawo.Nando ongaaka Hamutenya ina ekelahi edhiladhilo lyokuninga ekanka niilyo yawo yi li 15 000 lwaampoka.Nantu okwa tseyithile ombelewa ya Komufala gwAaniilonga kutya oya tukula oontamanana nEpangelo.Epangelo oli na sigo opehulilo lyomwedhi nguka okuyanda ekanka ndyoka ngele olya tula miilonga oondjambi oompe dhaalongisikola. Ngele inapu ningwa sha osha yela kutya aalongisikola otaya ka ninga ekanka pethimbo lya simana lyoshikako sha hugunina shoosikola komumvo.The Namibian okwa li a lopota kuyele oshiwike shika kutya Epangelo olya pumbwa konyala oomiliyuna omathele gatano (N$500 million) okutula miilonga oondjambi oompe dhaalongisikola nomauwanawa gawo.Hamutenya okwa ekelehi kokule oshinima shika ta ti ngoka omapopyo gowala.”Otwa pumbwa omaumbangi gi iwetikile kombinga yoomiliyuna omathele gatano (N$500 million).Ota tu tseya ngiini kutya oshinima shoka oshili? Otwa pula iikando oyindji kutya oohailwa, tuleni uumbangi poshitaafula, ashike oya ndopa okuninga ngaaka,” Hamutenya ta popi.Metine lya zi ko, Ominista yOpevi mUuministeli wElongo Becky Ndjoze-Otjo okwa lombwele Otelevisi ya NBC kutya uulongisikola owo eithano lyopambelwa na inaya tegelela aalongisikola ya ninge ekanka.”Shoka a popi ka shi ko.Otwa simaneka ekwatathano ndyoka tu na nEpangelo, ihe inaya yonagula oonkondo dhetu dhopaenkundathana nayo.Ehangano lyetu olya tegelela uule woomwedhi omilongo mbali (20).Tse aaidhidhimiki,” ta popi ngaaka.Hamutenya okwa li a yambidhidhwa kewiliko lya Nantu lyopashitopolwa ndyoka lya pula Ndjoze-Ojo a shunithe nenge tutye a galulule omapopyo ge nokugandja ompito oshinima shi kandulwe po pambili.Aalongisikola ye li 191 mboka oyendji yomuyo ye na oonzapo dhomadhewo guulongi mOolindji nenge tutye Basic Education Teachers Diploma (BETD) oya pewa oondjambi dhi li pombanda okuza petameko lyomumvo nuumvo shi vulithe mboka ya adhika nale miilonga.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!